باریجه چیست؟

گیاه شناسی

گیاه باریجه در ایران در مناطق وسیعی از دامنه‌های مرتفع البرز، دماوند، خراسان، کوپه داغ بین کوشان و لطف‌آباد، در کوه‌های ساوجبلاغ بین تهران و قزوین، دره‌ی خرقان ساوه و در جاده‌ی شیراز، نزدیک ده گردون شناسایی شده است.

علاوه بر گونه‌ی فوق، از گونه‌های دیگری از این خانواده نیز صمغ باریجه گرفته می‌شود از جمله گونه‌ی “F.rubricaulis Boiss” که در مناطق جنوب و شمال ایران در اشتران کوه، کوه ساس و کوه پرو در کرمانشاه فراوان دیده می‌شود.

مشخصات صمغ باریجه

صمغ باریجه نیز مانند اغلب صمغ‌ها در بازار به دو شکل اشکی و توده‌ای عرضه می‌شود. نوع اشکی آن به رنگ سفید مایل به سبز یا قرمز و از نظر ابعاد، در اندازه‌ی یک فندق و مقطع آن اگر شکسته شود، به رنگ زرد شفاف است که در مجاورت هوا تیره می‌شود. اگر به آتش بیندازند گداخته شده و مانند کندر می‌سوزد. طعم آن گس، تلخ و گزنده با بوی قوی و نامطبوع است. اگر با آب مخلوط شود، به آسانی تبدیل به امولسیون می‌شود. نوع توده‌ای آن نیز به شکل قطعات نامنظم و بزرگ‌تر به رنگ سفید کثیف و مخلوط با مواد خارجی و ناخالص است.

ترکیبات شیمیایی

از نظر ترکیبات شیمیایی شیره‌ی گیاه خیلی شبیه به آنغوزه است و در شیرابه‌ی آن حدود ۶۳ تا ۷۵ درصد رزین، ۵ تا ۱۰ درصد اسانس و در حدود ۵ تا ۱۰ درصد صمغ یافت می‌شود. رزین آن شامل گالبانو رزیتو تانول و اومبلی فرون است.

طبیعت

به گفته‌ی حکمای طب سنتی، باریجه از نظر طبیعت خیلی گرم و خشک است.

خواص درمانی

– صمغ باریجه در هند به عنوان محرک، ضد عفونی‌کننده و داروی سینه و در موارد برونشیت‌های مزمن و آسم تجویز می‌شود.

– ملین، گرم کننده، محلل گازها و نفخ است.

 – برای تنگی نفس، سرفه‌های کهنه و نرم کردن سینه مفید است.

– برای درمان بیماری‌های عصبی استفاده می‌شود.

– ضعف معده و کبد را برطرف می‌کند.

– قاعده‌آور است.

 – اگر با عسل مخلوط و خورده شود، برای خرد کردن سنگ مثانه و کلیه و باز کردن انسداد کلیه، تسهیل زایمان و دفع سموم مفید است.

– اگر با آب مخلوط و خورده شود، برای رفع سوزش مجرای ادرار و بواسیر مفید است.

– اگر باریجه با روغن زنبق مخلوط شود برای کزاز و ضماد آن برای تسکین درد پهلو، کمر و تحلیل دمل‌ها و خنازیر کاربرد دارد.

– ضماد آن برای تسکین درد رحم مفید است.

نکته‌های خواندنی

– باریجه برای اشخاص گرم مزاج مضر است

– مقدار خوراک آن تا سه گرم و برای دفع سموم کشنده تا ۱۵ گرم است.

– جانشین آن از نظر خواص، سکنجبین است.

– زمان خوردن صمغ باریجه توصیه می‌شود آن را در روغن بادام تلخ یا در آب سداب حل کنید و قبل از مصرف باریجه، اگر از نوع توده‌ای و مخطوط با خار و خاشاک باشد، باید ابتدا آن را در آب گرم بیندازید تا باز شود و فقط قسمت روغن و صاف آن را که روی آب می‌آید بگیرید و با پارچه‌ای بدون فشار صاف و مصرف کنید.

برگرفته از سایت مجله نیک و نو