روغن کلزا جایگزینی مناسب برای روغنهای مضر
نامها:
نام فارسی: کلزا
نام علمی: Brassica napus L. – Oilseed Rape
نام انگلیسی: Beassicaceae
نامهای دیگر: Rape Seed, Rape, Cole, Colza
معرفی گیاه:
گل و میوه: گل آذین خوشه میباشد. هر گل دارای ۴ کاسبرگ افراشته و گسترده، ۴ گلبرگ زرد گرد – بیضوی به طول ۱۱ تا ۱۴ میلی متر، حدوداً ۲ برابر طول کاسبرگها، ۲ پرچم کوتاه و ۴ پرچم بلند میباشد. میوه خورجین، به طول ۴/۵ تا ۱۱ سانتی متر، شکوفا، دارای ۲ کفه، یک دیواره میانی و ۲۰ تا ۴۰ دانه میباشد.
برگها، ساقه و ریشه: گیاهی علفی، یکساله یا ۲ ساله به ارتفاع تا ¼ متر، با برگهایی متناوب است که پایینیها شانهای بخش و دمبرگ دار با لوبهای نسبتاً بزرگ و کمی کرک دار میباشند.
رویشگاه:
اروپا، شمال آفریقا و ایالات متحده.
پراکنش کلزا در ایران: مازندران(هزار جریب)، سیستان بلوچستان (بین زاهدان و خاش)
فرآوردهها:
روغن دانههای کلزا که با استفاده از روش فشردن در سرما و متعاقب آن تصفیه به دست میآید.
بخشهای دارویی:
ریشه و دانه
اشتباهات:
روغن کلزا ممکن است توسط روغنهای معدنی یا رزینها تقلب شود. همچنین عموماً دانههای خردل (Sinapis arvensis)، به جای دانههای کلزا جا زده میشوند.
موارد مصرف و اثرات درمانی کلزا
کلزا دارای مقدار زیادی ویتامین ث میباشد.
جهت دردهای رماتیسمی، سفتی عضلات، تشنج و گرفتگی عضلات گردن روغن کلزا را با کافور مخلوط نموده میمالند.
جهت برونشیت روغن کلزا را به سینه میمالند.
روغن کلزا سرشار از امگا ۹ (۶۵-۶۳درصد) امگا ۳ (۱۱-۹درصد) ، امگا ۶ (۲۳-۱۹درصد)، ویتامین E و استرولهای مفید گیاهی است.
این روغن با داشتن بالاترین میزان چربیهای غیراشباع مفید و عاری بودن از کلسترول از ابتلا به عوارض قلبی- عروقی جلوگیری میکند و در تقویت سیستم ایمنی، کاهش خطر سرطان، تصلب شرایین و کنترل قند خون نقش بسیار مهمی دارد، همچنین حضور ماده شیمیایی کولین و مشتقات آن از بیماری کبد چرب جلوگیری کرده و در به تأخیر انداختن اختلالات آلزایمر نقش اساسی دارد.
موارد منع مصرف:
تاکنون هیچگونه عارضه جانبی مضر و خطرناک ناشی از مصرف بجای مقادیر درمانی روغن گیاه مزبور که واجد مقادیر کمی اروسیک اسید میباشد، شناسایی نشده است.
منابع:
کتاب مرجع گیاهان دارویی (جلد اول).
تألیف و ترجمه دکتر احمد امامی، دکتر شیرین فصیحی و دکتر ایرج مهرگان
برگرفته از سایت مفید طب