بید؛ گشاینده گرفتگی‌های کبدی

بید، گشاینده گرفتگی‌های کبدی
 
نام‌ها:
نام فارسی: بید

نام علمی: White Willow

نام انگلیسی:Salicaceae

نام سنتی: خلاف بری

نام‌های دیگر:

Black Willow, Pussy Willow, With Withy, …

معرفی:
گل و میوه: گل‌های نر زرد و گل‌های ماده سبز هستند. گیاه ۲ پایه و گلها تک جنس بوده، همزمان با برگ‌ها درون شاتون های افراشته روی ساقه‌های نرم ظاهر می‌شوند. شاتون های ماده استوانه‌ای، به طول ۴/۵ سانتی‌متر و عرض ۷ میلی‌متر هستند. دانه‌ها دارای جقه‌ای از مو می‌باشند.

برگ‌ها، ساقه و ریشه: بید نقره‌ای درخت یا درختچه‌ای به ارتفاع ۶-۱۸ متر با پوست تنه خاکستری و شکافته می‌باشد. برگ‌ها سرنیزه‌ای، نوک باریک، با قاعده گوه‌ای و دمبرگ بلند، حاشیه اره‌ای ظریف، کرک‌های نقره‌ای نمدی در سطح تحتانی و رنگ سبز – آبی مات هستند.

ویژگی‌ها: شاخه‌های سال جاری به راحتی از قاعده شکسته نمی‌شوند.

طبع:
گلش سرد در درجه دوم و تر در درجه اول است. برگ این گیاه سرد در درجه دوم و خشک در درجه اول بوده و میوه‌اش سرد و تر در درجه اول است.

رویشگاه:
گیاه بومی مرکز و جنوب اروپاست.

پراکنش در ایران: در ایران ۳۸ گونه بید یافت می‌شود که ۶ گونه آنها دو رگه هستند. هفت گونه و یک واریته متعلق به جنس مزبور انحصاراً در ایران یافت می‌گردند. فک (S.alba) در استان‌های گلستان، مازندران، گیلان، آذربایجان، همدان، کرمانشاه، اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، خراسان و تهران یافت می‌گردد. فوکا (S.fragilis) در استان‌های گیلان و آذربایجان وجود دارد..

فرآورده‌ها:
پوست بید شامل پوست شاخه‌های جوان ۲ تا ۳ ساله S.alba L و S. purepurea L و S.fragilis L و دیگر گونه‌های نزدیک می‌باشد که در ابتدای بهار جمع‌آوری می‌شود.

روش مصرف: از فرآورده‌های مایع و جامد تهیه شده از این گیاه جهت مصارف خوراکی استفاده می‌گردد. مصرف گیاه مزبور با داروهای معرق نیز توصیه می‌شود. از سوی دیگر عصاره‌های تهیه شده از گیاه به همراه برخی از فرآورده‌های استاندارد شده ضد درد، ضد روماتیسم، خواب آور / آرامش‌بخش و داروهای گوارشی موجود می‌باشند.

دم‌کرده: جهت تهیه دم‌کرده، ۲ تا ۳ گرم داروی کاملاً خرد یا درشت پودر شده در آب سرد ریخته و جوشانده شود. سپس بعد از ۵ دقیقه صاف گردد.

مقدار مصرف: یک فنجان دم‌کرده، ۳ تا ۴ بار در روز (یک قاشق چای‌خوری برابر با ۱/۵ گرم گیاه است)

بخش‌های دارویی:
پوست تنه.

موارد مصرف و اثرات درمانی بید
روماتیسم.
درد
مصرف سالیسین جهت درمان بیماری‌های همراه با تب، بیماری‌های روماتیسمی، سردرد و دردهای ناشی از التهاب مفید می‌باشد.
درمان دندان درد
نقرس
بیماری‌های گوارشی
اسهال
التیام زخم
طب سنتی اسلام و ایران:
اندام‌های مختلف گیاه مزبور گشاینده گرفتگی‌های کبدی و درمانگر تپش قلب، عطش و همچنین التهاب و ضعف معده ناشی از گرم مزاجی و تب‌های مختلف است.
استعمال موضعی برگ این گیاه بهبود دهنده خارش‌ها بوده، آماس‌ها و کوفتگی‌های ناشی از ضرب دیدگی را کاهش می‌دهد.
موارد منع مصرف:
مصرف این گیاه توسط بیماران دارای حساسیت بیش از حد نسبت به سالیسیلات ها ممنوع می‌باشد.
کودکانی که دارای علائم شبه آنفولانزا هستند به دلیل همراه شدن سالیسیلات ها با سندروم Reye، نمی‌بایست تحت درمان با سالیسیلات ها قرار بگیرند.
بیماران مبتلا به زخم‌های شدید معده یا دوازدهه، هموفیلی، آسم یا دیابت نیز می‌بایست از مصرف فرآورده‌های تهیه شده از پوست این گیاه خودداری کنند.
مصرف سالیسیلات ها در هنگام بارداری ممنوع است.
از آنجا که مصرف سالیسیلات ها توسط مادران شیرده موجب بروز جوش در نوزادان شیرخوار می‌گردد، بنابراین مصرف آن‌ها در هنگام شیردهی ممنوع است.
تانن موجود در این گیاه ممکن است موجب بروز مشکلات معدی شود.
در کودکان با عملکرد کلیوی و کبدی که برای مداوای درد مفاصل و گلوکوم تحت درمان با سالیسیلات ها و مهارگرهای انهیدراز کربونیک بودند، نمونه‌هایی از بروز اسیدوز متابولیک گزارش شده است.

منبع:
کتاب مرجع گیاهان داروئی (جلد دوم)

تألیف و ترجمه دکتر احمد امامی، دکتر شیرین فصیحی و دکتر ایرج مهرگان

برگرفته از سایت مفید طب