بومادران؛ گیاهی مفید برای خانم ها

نام‌ها:
نام فارسی: بومادران

نام علمی: Achillea millefolium L

نام انگلیسی: Yarrow

نام‌های دیگر: (Asteraceae (Compositae

Noble Yarrow, Nose Bleed, Carpenter’s Weed, Bloodwort

معرفی گیاه:
این گیاه دارای گل‌های مرکب سفید، صورتی یا ارغوانی درون کلاپرک‌های کوچک و متراکم می‌باشد. هر کلاپرک دارای ۵ گلچه زبانه‌ای کوچک و ماده است. گلچه‌های لوله‌ای، سفید مایل به زرد و نر ماده هستند. ارتفاع این گیاه ۰/۱ تا ۱/۵ متر بوده دارای ریزومی‌ سخت و افقی در زیرزمین می‌باشد.

مقدار مصرف بومادران ۴/۵ گرم گیاه و یا ۳ گرم گل می‌باشد. این گیاه را می‌بایست دور از نور و رطوبت قرار داد. اسانس بومادران نیز نباید در ظرف‌های پلاستیکی نگهداری شود.

رویشگاه:
زیر گونه‌های متعددی از این گیاه در مناطق مختلف یافت می‌شود. رویشگاه‌های بسیار مهم آن شامل مرکز، شرق و جنوب شرقی اروپا و همچنین ارتفاعات جنوبی آلپ از سوییس تا بالکان می‌باشند.

در ایران نیز در استان‌های گلستان، مازندران، آذربایجان، کردستان، همدان، تهران، قزوین و سمنان یافت می‌شود.

فرآورده‌های بومادران
بومادران بخش‌های هوایی تازه یا خشک شده گیاه بوده که در فصل گلدهی برداشت می‌شود. گل‌های بومادران در واقع گل آذین‌های خشک شده گیاه مزبور هستند.
جهت تهیه چای، ۲ گرم از داروی پودر شده را در آب جوش ریخته شده، به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در ظرف سربسته نگاه داشته شود، سپس صاف گردد. این چای باید روزانه ۳تا ۴ بار و در فواصل بین وعده‌های غذایی به میزان یک فنجان میل گردد.
جهت حمام‌های موضعی می‌بایست از ۱۰۰ گرم پودر بومادران در ۲۰ لیتر آب استفاده نمود.
جهت مصارف موضعی ۱۰۰ گرم گیاه در ۱ تا ۲ لیتر آب ریخته شده، پس از گذشت ۲۰ دقیقه مایع حاصل به آب درون وان اضافه گردد.
بخش‌های دارویی:
گل‌های بومادران (گل آذین‌های خشک شده) و بخش‌های هوایی گیاه که در زمان گلدهی جمع آوری و خشک می‌شوند.

موارد مصرف و اثرات درمانی:
موارد تایید شده به وسیله کمیسیون E:
درمان کم اشتهایی
رفع سوء‌هاضمه (ناراحتی‌های ضعیف و توام با اسپاسم دستگاه گوارش)
موارد تایید نشده:
صفراآور، ضد باکتری، قابض و ضد اسپاسم است.
اثرات ضد التهاب، ضد میکروب و التیام زخم را داراست.
موجب کاهش فشارخون بیماران مبتلا به فشار خون و کاهش کلسترول LDL و تری گلیسیرید شده، حال آنکه مقدار HDL در بیماران مبتلا به چربی بالای خون را افزایش می‌دهد.
این گیاه به صورت موضعی و جهت حمام دادن پایین تنه به منظور کاهش دردهای زیر شکم بانوان و جهت تسکین اختلالات کبدی و نیز التیام زخم‌ها به کار برده می‌شود.
در طب سنتی از آن به عنوان بند آورنده خونریزی برای درمان بیماری‌هایی مانند خونریزی ناشی از بواسیر، اختلالات قاعدگی و نیز به صورت حمام جهت رفع تعریق استفاده می‌گردد.
یکی از اجزاء داروهای صفرا آور و درمانگر اختلالات مجاری صفراوی است.
از آن به عنوان نوعی داروی کمکی در بسیاری از دیگر فرآورده‌های دارویی همچون فرآورده‌های ملین، ضد سرفه، درمان‌کننده بیماری‌های زنانه، داروهای قلبی و ضد واریس استفاده می‌شود.
موارد منع مصرف:
استفاده از این گیاه در دوران بارداری ممنوع است.
این گیاه حاوی سم عصبی توجون است، از این رو مصرف آن طی دوران شیردهی ممنوع است.
اعتقاد بر آن است که بومادران باعث سقط جنین می‌شود.
تداخل‌های دارویی:
آهن: در صورت تجویز بومادران با فرآورده‌های آهن‌دار، امکان ایجاد کمپلکس بین تانن‌های موجود در گیاه و آهن وجود دارد و همین امر منجر به ایجاد کمپلکس‌های نامحلول غیر قابل جذب می‌گردد، که ممکن است سبب بروز اثرات ناخواسته بر اجزاء تشکیل‌دهنده خون شود.

لازم است به مصرف کننده‌های مکمل‌های غذایی حاوی آهن توصیه گردد، بین مصرف مکمل‌های مزبور با بومادران ۱ تا ۲ ساعت فاصله بگذارند.

منبع:
کتاب مرجع گیاهان داروئی (جلد اول)
تالیف و ترجمه دکتر احمد امامی، دکتر شیرین فصیحی و دکتر ایرج مهرگان

برگرفته از سایت مفید طب