گل حسرت

گل حسرت و عصاره‌ی آن قرن‌ها برای درمان روماتیسم‌، تورم پروستات و مداوای سرطان استفاده می‌شده است. امروزه گل حسرت به عنوان درمانی برای بیماری نقرس و به طور تحقیقاتی در مطالعات کروموزومی سلول‌ها مصرف می‌شود. این گیاه که مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکاست، برای موارد زیر نیز کاربرد دارد:

– درمان ضعف عصبی به دلیل پیشرفت ام.اس

– تب مدیترانه‌ای

– سیروز کبدی

– سیروز صفراوی اولیه

– پسوریازیس و تعدادی از بیماری‌های پوستی

طبیعت

طبیعت این گیاه، گرم و خشک ذکر شده است.

ترکیبات مهم

مهم‌ترین ماده‌ی موجود در گیاه گل حسرت، «کلشی‌سین» است که بیشتر در پیاز آن (حدود ۶ درصد) وجود دارد. این ماده در دانه‌ها نیز در حدود ۱/۰ درصد موجود است. کلشی‌سین با گرم شدن و حتی جوشیدن از بین نمی‌رود و برعکس آلکالوئیدهای دیگر به خوبی در آب حل می‌شود. تمام گونه‌های گل حسرت حاوی کلشی‌سین هستند و برای تهیه‌ی داروهای مربوطه از گونه‌های مختلف به خصوص «C.autumnale»، «C.speciosum» و «C.vernum» استفاده می‌شود. با توجه به این که میزان کلشی‌سین در پیازها متغیر بوده و در طول زمان ثابت نیست، بنابراین در سال‌های اخیر از دانه‌ی آن (که سمیت زیادی دارد) به عنوان منبع کلشی‌سین استفاده می‌شود.

میزان و مقدار مصرف

چون گل حسرت سمیت شدیدی دارد، باید فرآورده‌های صنعتی آن را طبق دستور پزشک مصرف کرد. مهم‌ترین داروی صنعتی تهیه شده از این گیاه، دراژه‌های (قرص) کوچک سولفات کلشی‌سین است که حاوی یک میلی‌گرم ماده‌ی موثر است.

کاربر های دارویی

– گل حسرت، ضد التهاب، ضد روماتیسم و ضد تومور است.

– تقویت کننده‌ی قوای جنسی محسوب می‌شود.

– ضد نفخ و تهوع‌آور است.

– معرق و ادرارآور است.

– مسهل و آرام‌بخش است.

– کلشی‌سین باعث تقسیم سلول‌های عادی می‌شود. مکانیسم عمل آن تقسیم سلولی در مرحله‌ی میتوز است؛ به همین دلیل عامل ضد سرطان مفیدی است.

– آزمایش‌های مختلف نشان می‌دهد که کلشی‌سین به خوبی می‌تواند از هپاتیت و سیروز کبدی جلوگیری کند.

– این ماده تورم را کاهش می‌دهد و با تخریب کلاژن از سنتز کلاژن جلوگیری می‌کند.

موارد منع مصرف

با توجه به اینکه میزان آلکالوئیدهای سمی گیاه در زمان‌های مختلف و همچنین پس از برداشت، متغیر بوده و ممکن است مصرف کمی از آن باعث مرگ شود، بنابراین مصرف خوراکی گیاه یا پیاز آن اکیدا ممنوع است و باید از داروهای استاندارد تهیه شده که میزان معینی کلشی‌سین دارد، طبق نظر پزشک استفاده کرد.

– تمام قمست‌های گیاه سمی است و شدت سمیت قسمت‌های مختلف به میزان کلشی‌سین آن‌ها بستگی دارد. معمولی‌ترین عارضه‌ی این گیاه ناراحتی‌های معده‌ای است که بلافاصله پس از خوردن آن ایجاد می‌شود.

– پس از جذب این گیاه احساس تشنگی و سوزش در دهان و گلو، سپس حالت تهوع و استفراغ ایجاد شده و به دنبال آن دردهای شکمی و اسهال شروع می‌شود. در این حالت، کمبود آب بدن ممکن است ایجاد شوک کند پادزهر خاصی برای کلشی‌سین وجود ندارد. استفراغ و تخلیه‌ی معده کمک بزرگی به جلوگیری از شوک مصرف آن می‌کند.

– انتشار مواد تبخیر شونده در هنگام ورقه کردن صنعتی پیاز تازه‌ی گل حسرت در کارگران باعث التهاب بینی و گلو می‌شود و حتی ممکن است نگه داشتن آن در دست موجب بی‌حسی شود.

– استفاده‌ی دارویی طولانی مدت از کلشی‌سین می‌تواند باعث آگرانالوسیتوز، آنمی آپلاستیک و التهاب اعصاب محیطی شود.

– کم‌ترین میزان مصرف گیاه که منجر به مرگ شده ۱۸۶ گرم به مدت چهار روز بوده است. در هر صورت مصرف خوراکی ۷ میلی‌گرم کلشی‌سین خالص ممکن است باعث مرگ شود.

– کلشی‌سین اثرات آنتی نئوپلاستی را در تحقیقات درون و برون سلولی به خوبی نشان داده است، ولی به علت سمیت، مصرف آن دارای محدودیت است.

– مصرف این گیاه برای زنان باردار، بیماران قلبی، افراد دارای مشکلات روده‌ای-معده‌ای و افراد ضعیف ممنوع است. همچنین باید از مصرف کلشی‌سین بیش از سه روز پیاپی خودداری کرد.

برگرفته از سایت مجله نیک و نو