خواص شیرین بیان برای درمان زخم معده
شیرین‌بیان و فواید آن
نام‌های شیرین‌بیان :
نام فارسی: شیرین‌بیان
نام انگلیسی: Liquorice – Licorice
نام علمی: Glycyrrhiza globra
معرفی گیاه:
شیرین بیان گیاهی است چندساله و دارای ساقه‌ای به طول یک متر که در نواحی معتدل تا ارتفاع دو متر می‌رسد. برگ‌های آن مرکب از تعدادی برگچه‌های زرد و سبز رنگ می‌باشد و گل‌های آن به رنگ بنفش، سفید و زرد هستند. میوه آن مانند نیام و محتوی ۵ تا ۶ دانه می‌باشد.
ریشه شیرین بیان به طور خیلی عمیقی در زمین فرو می‌رود. پوست ریشه قهوه‌ای سیر و سیاه است و مغز ریشه زردرنگ بوده و طعم آن بسته به مناطق مختلف، تغییر می‌کند. مثلاً شیرین بیان اسپانیا طعم ملایم دارد درحالی‌که شیرین بیان یونان دارای طعم تلخ است. شیرین‌بیان را به صورت قطعات کوچک به قطر ۰/۵ سانتی‌متر و طول ۱/۵ سانتی‌متر به فروش می‌رسانند.[۴]
کاربرد متعدد شیرین بیان باعث شده است که از گیاهان پرمصرف دارویی باشد و ریشه و ساقه آن مورد استفاده کارشناسان داروسازی قرار گرفته است.[۱]
طبع گیاه:
از نظر طب قدیم ایران معتدل است. در برخی منابع آمده است که شیرین‌بیان دارای طبع گرم و خشک است.[۲][۴]
رویشگاه:
گیاه بومی مناطق مدیترانه است و در ایران در اکثر مناطق کشور می‌روید.[۴]
فرآورده‌های شیرین‌بیان:
دم کرده شیرین‌بیان:
مقدار ۵۰ گرم ریشه بدون پوست شیرین بیان را آسیاب کرده و در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد.[۴]
جوشانده شیرین‌بیان:
۲۰ گرم ریشه شیرین بیان بدون پوست را آسیاب کرده و در ۱۰۰ گرم آب ریخته و آن قدر بجوشانید که دو سوم آن باقی بماند.[۴]
شربت شیرین‌بیان:
ریشه شیرین بیان بدون پوست را آسیاب کرده و با آب مخلوط کنید و آن قدر بجوشانید تا غلیظ شود.[۴]
تکه‌های شیرین‌بیان:
مانند آبنبات می‌توانید در دهان گذاشته بمکید.[۴]
ترکیبات شیمیایی:
شیرین بیان دارای مقداری نشاسته، گلیسیرین و املاح معدنی نظیر کلسیم، پتاسیم، منیزیم، فسفات و مواد قندی است.[۲] ریشه شیرین‌بیان دارای گلوکز، ساکارز، آسپاراژین، مواد آلبومیدی، رزین و کمی اسانس می‌باشد. ماده اصلی که باعث شیرینی این گیاه است گلیسیرین خوانده می‌شود. در شیرین‌بیان ماده‌ای به نام لکوریتی جننی چالکون وجود دارد که خاصیت دفع اسپاسم عضلات را داراست.[۴]
موارد مصرف و اثرات درمانی:
مهم‌ترین خاصیت شیرین‌بیان که جدیداً کشف شده است و در آلمان و اروپا و آمریکا استفاده می‌شود، درمان‌کننده زخم معده و سرطان معده است. برای این منظور شربت شیرین بیان را تهیه کرده و هر روز به مقدار یک قاشق غذاخوری قبل از غذا به مریض بدهید و اگر این عمل را تا ۴ ماه تکرار کنید، شخص معالجه خواهد شد.
بهترین درمان برای زخم معده بوده و نقرس و رماتیسم را درمان می‌کند.[۲][۱]
برای تقویت عمومی بدن مفید است.
زخم‌ها و تاول‌های پوست را با چای شیرین بیان شستشو دهید تا زود خوب شود.[۴][۱]
خوردن آن از پیری جلوگیری می‌کند.
برای برطرف کردن زخم و التهاب دهان ریشه شیرین بیان را بمکید.
برای درمان موخوره چای شیرین‌بیان را به سر بمالید.
ملین است و معمولاً آن را با گیاهان دیگر مخلوط می‌کنند که انقباضات را کم کند.[۴][۲][۱]
مدر و عرق آور است.
جوشانده آن برای سرفه، بیماری‌های سینه، حلق و ریه مفید است.
ضد عفونت میکروبی تلقی می‌شود.[۱]
برای نرم کردن سینه مؤثر است.
ورم معده را برطرف می‌کند.
تنگی نفس را تسکین می‌دهد.
برای درمان سوءهاضمه مفید است.
برای از بین بردن نفخ شکم مفید است.
چشم را تقویت کرده و رفع سردرد می‌کند. برای این منظور از فرمول زیر استفاده کنید: دو گرم ریشه شیرین‌بیان را پودر کرده و با یک گرم شکر و یک گرم رازیانه مخلوط کنید، سپس آن را در آب خیس کرده و هر روز بخورید.
برای رفع بوی بد زیر بغل و پا از برگ‌های شیرین‌بیان پماد درست کرده و در این قسمت‌ها بگذارید.[۴]
شیرین‌بیان خون را پاک و برای کم خونی بسیار مفید است.
عطش را رفع و در دفع فضولات از بدن کمک شایانی می‌کند.
برای تب‌های مزمن، ناراحتی‌های روده، تقویت کبد و باز شدن صدا مفید است.
برای درمان قرمزی زبان و شستشوی چشم وقتی مبتلا به ملتحمه است، شیرین‌بیان را در یک لیتر آب می‌جوشانند تا سه چهارم آب آن تبخیر و کم شود، سپس مورد استفاده قرار می‌دهند.
برای درمان بیماری‌های کبد و مثانه، سوزش ادرار و بواسیر بسیار نافع است.
اگر می‌خواهید لاغر شوید قبل از غذا آن را مصرف نمایید.[۲]
موارد منع مصرف:
استفاده زیاد از شیرین‌بیان برای طحال مضر است و اگر می‌خواهید از شیرین‌بیان برای برطرف کردن بیماری برای مدت طولانی استفاده کنید، بهتر است آن را با کتیرا بخورید.[۴]
شیرین‌بیان به دلیل دارا بودن قند زیاد برای مبتلایان به دیابت مضر است.
این گیاه به دلیل داشتن آهک سبب رسوب در کلیه‌های ضعیف می‌گردد.[۲]
مصرف بالای آن باعث ورم بدن و فشارخون می‌شود.
مصرف همزمان آن با داروهای ادرارآور مثل هیدروکلروتیازید ممنوع است.[۱]
منابع:
[۱].فرهنگ داروهای گیاهی
[۲].درمان بیماری‌ها با داروهای معجزه‌گر گیاهی
[۳].تغذیه در طب ایرانی، اسلامی
[۴].طبیعت و سلامتی (غذا داروها)
برگرفته از سایت مفید طب
بیشتر بخوانید
