روغن اوکالیپتوس، همه کاره‌ی ضروری!
گیاه‌شناسی
اوکالیپتوس درختی از تیره‌ی موردها و بومی استرالیاست که در آن سرزمین تشکیل جنگل‌های انبوهی می‌دهد و ارتفاع آن از ۳۰ میلی‌متر به ۱۴۵ متر و محیط تنه‌ی آن به ۲۵ متر می‌رسد. چوب این درخت بسیار سخت و در برابر پوسیدگی مقاوم است. پوست آن به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد است و به راحتی از ساقه جدا می‌شود. رنگ برگ آن نیز بسته به سن درخت، در آغاز سبز مایل به آبی و به مرور زمان، سبز مایل به سفید است.
تاریخچه
بومیان استرالیا به‌طور سنتی از برگ‌های اوکالیپتوس برای درمان احتقان تنفسی، سرفه، تب و همچنین دارویی موضعی برای درمان دردهای عضلانی استفاده می‌کردند. بعد از وارد شدن خارجی‌ها به استرالیا، خیلی زود روغن خارج شده از درخت اوکالیپتوس به دلیل خواص ضدعفونی‌کننده و ضدباکتری آن به شهرت جهانی رسید. اوکالیپتوس ۴۰۰ گونه دارد که تنها چند گونه‌ی آن به ایران وارد شده است.
طبیعت
اوکالیپتوس طبیعت گرم و خشک دارد.
روغن اوکالیپتوس چگونه کار می‌کند؟
روغن اوکالیپتوس از برگ درخت اوکالیپتوس استخراج شده و چندین ترکیب فعال دارد. مهم‌ترین آن‌ها، اوکالیپتول است که تاثیر زیادی روی میکروب‌ها، باکتری‌‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌های بیماری‌زا دارد. اگر سابقه‌ی مصرف ویکس دارید، احتمالا خنکی و احساس سوزش ناشی از مرهم روی پوست و پاک شدن سینوس‌ها بر اثر رایحه‌ی نعناعی و معطر را به یاد خواهید آورد. در واقع، این اثر روغن اصل اوکالیپتوس است. این روغن گیاهی به انواع عطر، صابون، روغن شمع و برخی از مواد غذایی و نوشیدنی‌ها اضافه می‌شود.
درمان زخم‌ها
روغن اوکالیپتوس به دلیل ضدقارچ و ضدباکتری بودن، یک ضدعفونی کننده‌ی بسیار قوی است. این خواص باعث می‌شود استعمال آن روی پوست، موجب بهبود زخم‌ها، جراحات، بریدگی‌ها، سوختگی‌ها و مشکلات ناشی از سرطان پوست شود.
بهبود مشکلات دستگاه تنفسی
عفونت‌های تنفسی معمولا ناشی از حمله‌ی ویروس‌ها هستند و بسیاری از مشکلات تنفسی مانند آسم، برونشیت، سینوزیت، آبریزش بینی و چشم، گلو درد، تب و گرفتگی بینی می‌تواند توسط روغن اوکالیپتوس درمان شود، زیرا این گیاه خواص ضدالتهاب، آنتی‌بیوتیک، ضدقارچ، ضدباکتری و ضدویروس دارد.
شما می‌توانید چند قطره روغن گیاه اوکالیپتوس (که از برگ آن تهیه می‌شود) را در مخزن دستگاه بخور یا یک ظرف آب جوش بریزید تا با رطوبت هوا مخلوط شود و بخار آن را استشمام کنید تا مجاری تنفسی را ضدعفونی و درمان کند. اوکالیپتوس باعث می‌شود ترشحات روان شده و راحت‌تر دفع شود، برای همین درمانی برای برونشیت محسوب می‌شود. این گیاه معجزه‌گر همچنین سرفه‌های چرکی را تسکین می‌دهد.
توجه داشته باشید مصرف خوراکی اوکالیپتوس بسیار سمی است.
ضد شوره‌ی سر
متاسفانه با توجه به شرایط آب و هوایی و غذایی، امروزه شوره‌ی سر مشکل شایعی است که بسیاری از افراد را آزار می‌دهد. دیدن این دانه‌های ریز سفید لابه‌لایه‌ی موها برای هیچ کس خوشایند نیست. اگر شما هم دچار این مشکل هستید، می‌توانید از روغن گیاهی اوکالیپتوس استفاده کنید.
بهترین روش این است که ۴۰ قطره روغن اوکالیپتوس را در ۱۰۰ گرم شامپوی معمولی بریزید و موهای‌تان را با دقت با آن بشویید. در نهایت نیز موها را با آب خنک آب بکشید.
تسکین درد مفاصل
این روزها خیلی از افراد از درد مفاصل شکایت می‌کنند. معروف‌ترین این مشکلات هم آرتروز است. این روغن گیاهی خواص ضدالتهابی دارد و درمان معجزه‌آسای دردهای عضلانی و مفاصل، کبودی‌ها و کوفتگی‌هاست. برای مقابله با دردهای مفاصل می‌توانید از روغن اوکالیپتوس لیمویی استفاده کنید.
دو قطره روغن اوکالیپتوس لیمویی را در چند قطره روغن گیاهی مانند روغن بادام حل کنید و هر روز دو تا سه مرتبه با آن، مفاصل دردناک را ماساژ دهید.
تب‌بر طبیعی
اوکالیپتوس برای پایین آوردن تب موثر است و بدن را از ضعف نجات می‌دهد. به این منظور ۱۰ تا ۱۵ قطره روغن گیاهی اوکالیپتوس را در صابون مایع یا پودر شیر ریخته و آن را داخل وان حمام بریزید. به مدت سه تا چهار روز، روزانه یک مرتبه با این آب حمام کنید یا این‌که ۱۰ قطره روغن گیاهی اوکالیپتوس را در آب بریزید و هر روز دو مرتبه با آن پاشویه کنید.
درمان عفونت‌های ادراری
اوکالیپتوس ضدباکتری و ضدعفونی کننده است، برای همین می‌تواند به درمان عفونت‌های ادراری کمک کند.
سه تا چهار قطره روغن اوکالیپتوس را با مقدار کمی روغن بادام شیرین مخلوط کنید و روزی دو مرتبه روی شکم خود بمالید. حواس‌تان باشد اوکالیپتوس به تنهایی نمی‌تواند این مشکل را حل کند. شما باید در کنار داورهایی که تجویز شده، از این گیاه استفاده کنید..
ضد اضطراب مقوی
روغن اوکالیپتوس لیمویی می‌تواند باعث آرامش و تسکین اعصاب شود. برای مقابله با اضطراب، چند قطره از این روغن را روی یک دستمال تمیز بچکانید و جلوی بینی‌تان بگیرید. استشمام این بو باعث ایجاد آرامش می‌شود. هر زمانی که اضطراب به سراغ‌تان آمد، این کار را تکرار کنید.
دشمن حشره‌ها
این روغن گیاهی در درمان گزیدگی و نیش سمی حشرات موثر است. اوکالیپتوس لیمویی به راحتی حشره‌ها را فراری می‌دهد. اگر حشره‌ای نیش‌تان زده، با روغن اوکالیپتوس جای نیش را تسکین دهید.
برای این کار ۱۵ قطره روغن اسطوخودوس، روغن اوکالیپتوس لیمویی یا درخت چای را در یک قاشق غذاخوری روغن گیاهی مانند روغن بادام شیرین حل کنید و چندین بار در روز، روی جای نیش حشره بمالید.
اشکال دارویی
– در موارد تنفسی مانند آسم، سینوزیت، برونشیت، سرماخوردگی و آنفلوانزا، روغن اوکالیپتوس معمولا به شکل استنشاقی استفاده می‌شود، معمولا روغن را در آب گرم رقیق می‌کنند تا بخارش منتشر شود.
– گاهی این روغن در ساخت کرم و پماد استفاده می‌شود و آن را روی قفسه‌ی سینه می‌مالند.
– گاهی از این روغن در تهیه‌ی قرص‌های گلو یا معجون‌های سرفه استفاده می‌شود.
– از دیگر استفاده‌های کاربردی روغن اوکالیپوس می‌توان به استفاده‌ی آن در درمان انواع مختلف عفونت (معمولا به شکل رقیق شده) اشاره کرد. برای مثال روغن اوکالیپتوس یا ترکیب فعال آن «اوکالیپتول» را معمولا در دهان‌شویه‌ها استفاده می‌کنند تا به از بین بردن باکتری‌هایی که باعث پلاک، التهاب لثه و بوی بد دهان می‌شوند، کمک کند.
– روغن اوکالیپتوس در شست‌وشوی لباس‌ها و ملافه‌ها نیز کاربرد دارد. این روغن می‌تواند باعث ضدعفونی و خوش‌بو شدن لباس‌ها شود.
– پماد‌های حاوی روغن اوکالیپتوس و دیگر مواد ضدمیکروبی، می‌توانند در درمان عفونت‌های قارچی ناخن موثر باشند.
– روغن اوکالیپتوس یک درمان قدیمی برای احتقان قفسه‌ی سینه است. این روغن را با روغن نارگیل مخلوط کنید و قفسه‌ی سینه را با آن مالش دهید.
– روغن اوکالیپتوس در درمان آروماتراپی استفاده می‌شود و به وسیله‌ی آن می‌توانید از سردرد و انسداد بینی خلاص شوید. فقط کافی است چند قطره از این روغن را به شکل بخور استنشاق کنید.
– می‌توانید روغن اوکالیپتوس را به کرم‌های ضدآفتاب خانگی خود اضافه کنید، زیرا دارای SPF طبیعی است و تاثیر کرم‌های ضدآفتاب را بیشتر خواهد کرد.
– برای درمان شپش سر، روغن اوکالیپتوس را به روغن نارگیل اضافه کنید و پوست سر را خوب با آن ماساژ دهید.
– می‌توانید روغن اوکالیپتوس را آب گرم مخلوط کرده، در یک بطری اسپری بریزید و برای تمیز کردن قسمت‌های مختلف خانه استفاده کنید.
ایمنی یادتان نرود!
خیلی‌ها تصور می‌کنند داروهای گیاهی کاملا بی‌خطر و بدون عوارض جانبی هستند، اما توجه داشته باشید این داروها نیز می‌توانند به اندازه‌ی داروهای شیمیایی باعث مسمومیت و عوارض خطرناکی شوند. برای پیشگیری از هر نوع آسیبی، بهتر است در مقدار مصرف داورهای گیاهی دقت کنید.
– مصرف بیش از حد اوکالیپتوس ممکن است باعث ورم معده و روده، سردرد، ورم کلیه، پیدایش خون در ادرار، کاهش فشارخون، فلج دستگاه تنفسی، خفگی و مرگ شود.
– استفاده‌ی موضعی از این روغن برای نوزادان، کودکان، زنان باردار، شیرده و همچنین کسانی که به اوکالیپتوس حساسیت دارند، مناسب نیست.
– توصیه می‌شود در استنشاق اوکالیپتوس احتیاط کنید، زیرا ممکن است در برخی باعث تحریک چشم‌ها، غشاهای مخاطی و پوست شود.
– اگر از این روغن برای ماساژ استفاده می‌کنید، حتما بعد از استفاده دستان‌تان را با دقت بشویید.
– شیشه‌ی این روغن را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
– اگر در مورد خواص و نوع استفاده از داروهای گیاهی شک دارید، حتما قبل از استفاده با پزشک، داروساز یا متخصص طب سنتی مشورت کنید.
برگرفته از سایت مجله نیک و نو
بیشتر بخوانید
