شاه‌پسند (گیاه صلیب)؛ دشمن هر نوع خونریزی

نام فارسی: شاه‌پسند وحشی

نام انگلیسی:Vervain

نام علمی:Verbena Officinallis

معرفی گیاه:
شاه‌پسند وحشی از گیاهانی است که در روم قدیم مورد پرستش و تقدیس مردم بوده و از آن برای تبرک خانه‌ها و معابد استفاده می‌کردند. چون دارای خاصیت ضد خونریزی است گفته می‌شود که آن را روی زخم‌های مسیح می‌ریختند تا خونریزی قطع شود و روی این اصل در قدیم به آن گیاه صلیب (Herb of the Cross) می‌گفتند.

قسمت مورد استفاده این گیاه، برگ‌ها و سرشاخه‌های سبز آن است که در اثر مالش دادن بوی مطبوعی از تمام قسمت‌های این گیاه منتشر می‌شود ولی طعم آن گس و تلخ است.

طبع گیاه:
ازنظر طب قدیم ایران سرد و خشک است.

رویشگاه:
این گیاه در نواحی جنوب آسیا، آفریقا و اروپا در حاشیه جاده‌ها و دشت‌ها و مزارع می‌روید. در مناطق شمال ایران و اطراف تهران، فارس، شیراز و نواحی جنوب نیز می‌روید.

فرآورده‌ها:
دم‌کرده شاه‌پسند
یک قاشق چای‌خوری برگ‌های خشک‌شده این گیاه را در یک فنجان آب جوش ریخته و برای مدت ۱۰ دقیقه دم کنید. سپس صاف کرده و به مقدار یک فنجان سه بار در روز بنوشید.

جوشانده شاه‌پسند
۵۰ – ۴۰ گرم برگ‌های خشک‌شده این گیاه را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید تا مدت ۵ دقیقه به‌ آرامی بجوشد. سپس آن را صاف کنید.

اسانس شاه‌پسند
قوی‌تر از تنتور می‌باشد و از برخی داروخانه‌ها می‌توان خریداری کرد، مقدار مصرف آن‌ یک تا دو قطره در یک لیوان آب می‌باشد.

ترکیبات شیمیایی:
شاه‌پسند وحشی دارای مواد شیمیایی مختلفی نظیر تانن، موسیلاژ، ساپونین، وربی نالین (Verbenalin)، بتاکارون و ماده‌ای تلخ می‌باشد.

موارد مصرف و اثرات درمانی شاه‌پسند:
قابض و ضد تشنج است.
برای از بین بردن آب‌آوردگی بدن مفید است و بدین منظور باید آن را با ملاس چغندر خورد.
برای تقویت قلب مفید است.
خون را تمیز و تصفیه می‌کند.
عرق آور است.
مقدار شیر را در مادران شیرده زیاد می‌کند.
کرم معده را کشته و از بین می‌برد.
خلط‌آور است.
برای برطرف کردن سرماخوردگی مفید است.
کمبود ویتامین C را درمان می‌کند.
برای درمان ناراحتی‌های پوستی مفید است.
بیماری زردی را برطرف می‌کند.
برای رفع خونریزی لثه مفید است.
سنگ کلیه و مثانه را خارج می‌سازد.

استفاده خارجی
برای ورم مخاط دهان و گلو، جوشانده آن را غرغره کنید.
کمپرس آن را روی ضرب‌دیدگی بگذارید.
زخم و بریدگی‌ها را با ضماد آن درمان کنید.
برای رفع خستگی پس از کار روزانه از حمام شاه‌پسند استفاده کنید. بدین منظور مقدار ۲۰۰ گرم برگ‌های گیاه را در دو لیتر آب ریخته و حرارت دهید تا بجوش آید. سپس آن را ا ز روی حرارت برداشته و بگذارید تا مدت ۱۵ دقیقه دم بکشد. بعد آن را صاف کرده و در وان حمام بریزید و به مدت ۲۰ دقیقه در آن دراز بکشید تا خستگی عضلات برطرف شود.
موارد منع مصرف:
خوردن زیاد این گیاه ضربان قلب را کم می‌کند و باعث تحریک روده‌ها و رحم می‌شود؛ بنابراین کسانی که ناراحتی قلبی دارند و یا خانم‌های حامله باید در خوردن آن احتیاط کنند.
منابع
طبیعت و سلامتی (غذا داروها)

برگرفته از سایت مفید طب