سبوس بخوريد، مريض نشوید
دكتر «حسن اكبري» محقق طب سنتي – اسلامي
بيشك اگر رنگ سبوس سفيد بود، آن را به طلاي سفيد تعبير ميكردند؛ به اين دليل كه اين مادهي غذايي خاصيت فراوانی دارد.
*منظور از سبوس گندم چیست؟
سبوس، جدار خارجی گندم را تشکیل میدهد و قسمتی از گندم است که دایم در آفتاب و هوا غوطهور بوده و از تشعشع خورشید و نیروی کهربایی آفتاب، باد و باران استفاده میکند. قسمتی است که دارای مقادیر زیادی از ویتامینها و فیبر است. تمام قسمتهای فعال و زندهی گندم در پوست آن جمع میشود.
سبوس یکی از مواد بسیار مفید گندم است که متاسفانه به اشتباه میگویند در معده هضم نمیشود و باید آرد را الک کرد و آن را جدا کرد. امروزه تجربیات علمی دانشمندان و متخصصان تغذیه عکس این موضوع را ثابت کرده است.
سبوس، لایهی اولیهی حبوبات و غلات بوده که شناختهترین آنها، سبوس گندم، جو و برنج است. با اینکه این غلات اصلیترین منبع تغذیه و قوت غالب ما هستند، اما متاسفانه سبوسگیری شده و عاری از املاح حیاتی و فیبر میشوند. از زمانی که پخت نانهای سبوسگیری باب شده، میزان فیبر دریافتی مردم کشور تنزل پیدا کرده است که این رخداد تهدیدی برای سلامتی مردم به شمار میآید. سبوس، غنیترین منبع غذایی فیبر و الیاف گیاهی محسوب میشود. مصرف خوراکیهای فیبردار مانند سبوس، دستگاه گوارش را از خطر آسیبهای جدی مصون میدارد و حالت نفخی که بعد از خوردن مواد غذایی در معده و روده ایجاد میشود را از بین میبرد. فیبر موجود در سبوس، حجم مواد دفعی در روده را افزایش داده و از طریق یک مکانیزم شیمیایی موجب رفع مشکل یبوست میشود.
* نان سبوسدار بخوريم يا نخوريم؟
چرا بعضي ميگويند نان سبوسدار نخوريد! شايد اين دسته از افراد شغل و حرفهشان مربوط به توليد دارو است، چرا كه اگر مردم نان سبوسدار مصرف كنند، بسياري از داروهاي توليد شده روي دست آنها ميماند و به فروش نميرود. نان سبوسدار موجب ميشود جلوی ابتلا و پیشرفت بيشتر بيماريها گرفته شود، بنابراين اينكه عدهاي ميگويند نان سبوسدار نخوريد به دلیل منفعت شخصي خودشان است كه از اين بابت ضرر نكند.
*مزایای نان کامل سبوسدار نسبت به نان سفید چیست؟
نظر علم شیمی گندمی که با کودهای مصنوعی و شیمیایی به عمل آمده، ممکن است شکل گندم را داشته باشد ولی ترکیبات آن از نظر املاح معدنی با گندم طبیعی کاملا متفاوت است. سلولهای سرطانی دارای مقدار زیادی پتاسیم بوده و کودهای مصنوعی هم سرشار از این فلز هستند. اما آردهای سبوسدار از گندم طبیعی که کود شیمیایی دریافت نکرده، تهیه میشود.
نان سفید ترشی معده را زیاد کرده، در نتیجه موجب ضعف عمومی شده و راه را برای ورود امراض عفونی باز میکند. در صورتی که نان سبوسدار به حرکت دودی شکل معده و روده کمک کرده و مانع ترش کردن معده، سوء هاضمه و یبوست میشود.
اشخاصی که با نان سفید تغذیه میشوند ۵۸ درصد آن را هضم نکرده دفع میکنند، در صورتی که اگر با نان کامل و سبوسدار تغذیه شوند، فقط ۵ درصد آن هضم نشده دفع میشود.
برای اضافه شدن به خواص نان کامل، بذرها و گیاهان مقوی و معطر مثل کنجد، سیاه دانه، زیره، گل رنگ، آویشن و بادیون به آن اضافه میکنند.
*سبوس چه خاصيتهايي دارد؟
سبوس سرشار از گروه ويتامينهای B است كه براي ترميم سلولهاي عصبي ضروري هستند. سبوس، هضم غذا را تسریع کرده و موجب بهبود روند توليد DNA در بدن میشود؛ در نتيجه وضعيت سلولهاي بدن بهبود یافته و از بروز بسياري از بيماريها از جمله سرطان پيشگيري ميكند.
*آيا واقعا سبوس در پيشگيري از سرطان موثر است؟
روزانه هزار سلول در بدنها سرطاني ميشوند كه اگر سيستم ايمني بدن درست كار كند، سلولهاي سرطاني را شناسايي و آنها را از بين ميبرد. نان سبوسدار سلولهاي ايمني را تقويت ميكند و جلوي سرطان را ميگيرد. هيچ ميدانستيد سكتهي قلبي به دلیل درست كار نكردن سيستم ايمني بدن اتفاق میافتد؟ وقتي سبوس ميخوريم، سلولهاي بدن درست كار ميكنند و جلوي بروز سكتهي قلبي را ميگيرند، پس به اين نتيجه ميرسيم تا ميتوانيم سبوس و نان سبوسدار بخوريم تا از سرطان پيشگيري شود.
*اگر نان سبوسدار نخوريم به چه بيماريهايي دچار ميشويم؟
امروزه خيلي از آقايان و خانمها از ریزش موی سرشان شكايت دارند. به اين دسته از افراد ميگويم عامل كچلي و ريزش مو به چند دليل بستگي دارد كه يكي از آنها، نبودن سبوس در نان است. اگر اين همه كچلي يا كممويي در جامعه زياد شده است، يكي از دلايل آن ورود نان بدون سبوس به سفرهی غذایی مردم است. يكي از عوامل بيماريهای ديابت و قلبي و عروقي هم خوردن نان بدون سبوس است. مهمتر از همه آنكه بيماري يبوست كه مادر بيماريها است به دلیل مصرف نانهاي بدون سبوس است. سبوس باعث روان شدن مدفوع ميشود و از بيماري يبوست جلوگيري ميکند. امروزه در قرن ۲۱ شاهد رواج بيماري خاموش پوكي استخوان هستيم كه خوردن نان بدون سبوس عامل ايجاد آن است.
با صراحت تمام ميگويم اگر مردم ديابت، سرطان، سكتهي قلبي، يبوست، ام. اس و آرتروز نگيرند، شركتهاي دارويي ورشكسته ميشوند و سبوسگیری نانها كاملا تعمدي است.
*مصرف نان سبوسدار چه تاثیری در تناسب اندام دارد؟
نان سفید برای تندرستی زیانآور نیست اما چربیهای شکم را افزایش میدهد. نتایج تحقیقات پژوهشگران آمریکایی نشان میدهد اگر کسی بخواهد از چربی اضافی شکم خلاص شود باید نانهای تیره و سبوسدار مصرف و از خوردن نان سفید، دوری کند. نانهای سبوسدار حاوی ویتامین ۱۲B و املاح مفید دیگری است که به سادگی چربیهای شکم را از بین میبرد. البته نباید در مصرف نان تیره زیادهروی کرد،زیرا ممکن است عوارضی داشته باشد. محققان بر این باورند مصرف معقول نان سبوسدار، سه مرتبه در روز همراه با یک بار نان سفید میتواند در یک دورهی دو تا سه ماهه سبب کاهش وزن و کاهش بسیار چربیهای شکم شود.
*آیا نانهای سبوسدار تاثیری در میزان قند خون دارد؟
نان سبوسدار کمکم وارد بدن میشود و در نتیجه دیابت به تدریج و بسیار کند بالا میرود، به همین دلیل برای کسانی که بیماری قند خون دارند نان بسیار خوبی است. نان سبوسدار به رنگ تیره است و شکل آن مانند نان معمولی نیست.
*مطالبهي نانها سبوسي بهتر نيست از طرف مردم باشد؟
مردم بايد از مسوولان جواب بخواهند كه چرا نانها بدون سبوس است و رسانهها هم به اطلاعرسانی در مورد خواص سبوس بپردازند. ولي من بعضي وقتها تعجب ميكنم كه چرا مردم يك حركت بسيار غلطي كه رواج يافته است، را انجام ميدهند. اگر دقت كرده باشيد به طور مثال پشت نان بربري گاهي قهوهاي رنگ بوده که اين همان سبوس است. بعضي با فرشچه پشت نان را پاك ميكنند؛ اينها با دستان خودشان ميخواهند بيماري را جذب كنند. چرا بعضي اين همه خاصيتی كه در سبوس است را از بين ميبرند.
*سبوس سفيد رنگ است يا قهوهاي؟
رنگ سبوس، قهوهاي است. بعضيها سبوس را با كنجدي كه روي نان ريخته ميشود، اشتباه ميگيرند. اتفاقا به كنجد هم اشكالاتي وارد است. كنجد اصل، قهوهاي است ولي متاسفانه آن را سبوسگيري ميكنند که به رنگ سفيد در ميآيد. متاسفانه در بسياري از خانوادهها از كنجد سفيد استفاده ميكنند.
*الک کردن آرد چه ضررهایی دارد؟
– با جدا کردن سبوس از آرد تمامی قوای کهربایی خورشیدی که همراه با فلزات و عوامل مفید است از آن خارج میشود. موادی که به سبوس میچسبند عبارتند از: چربی، مواد فسفردار و از همه بالاتر، گلوتن که تنها قسمت ازتدار گندم است و در حقیقت مصالح ساختمانی بدن به شمار میآید.
– نطفهی گندم هم با الک کردن آرد از آن جدا میشود و به این ترتیب فواید و مزایای کهربایی زمینی هم از آرد گرفته میشود.
– سیلیس نیز که عامل ساختمانی دندانها و استحکامبخش استخوانهاست و با کمک اکسیژن هوا، قلب و کلیهها را محکم میسازد در اثر الک کردن از بین میرود.
– یکی از علل ایجاد مرض قند، فقدان سیلیس است.
فسفر (که برای استخوانها، مغز، سلسله اعصاب و جذب کلسیم ضروری است)، منیزیم (که فقدان آن اساس و پایهی تعدادی از سرطانهاست)، آهن (که فقدانش باعث کم خونی میشود) و سلولز هم با الک کردن از آرد گندم جدا میشوند.
– به علاوه در اثر الک کردن، مقادیر زیادی از موجودات و عوامل زندهی گندم از قبیل فرمانها، دیاستازها، ویتامینها و آنزیمها هم از بین میروند. دیاستازهای باعث میشود که رنگ نان در موقع پختن کمی خرمایی شود.
– فلوئور هم که یکی از شبه فلزات گرانبهای موجود در گندم است و سلامت مینای دندان به آن بستگی دارد، نیز با الک کردن از آرد خارج میشود.
حالا خودتان قضاوت کنید که با الک کردن آرد، چه چیزهای مفیدی را بدون جهت از نان میگیریم؟!
برگرفته از سایت مجله نیک ونو