تره فرنگی؛ یک منبع غنی ویتامین ث
در گذشته در ایران این گیاه را به نام تره‌ى شامى و اکنون تره فرنگى مى‌گویند. این گیاه شامل دو گونه است که در یکى پیاز کوچک‌تر و دیگرى دارای پیاز بزرگ‌تر است. برگ خام تره فرنگی نمى‌توان خورد و معمولا پخته خورده مى‌شود. در بین حیوانات کبک به خوردن تره‌فرنگی علاقه زیاد دارد. از خواص تره فرنگی می‌توان به ادرارآوری آن اشاره کرد. – نفخ معده را برطرف مى سازد . باعث افزایش شیر و عرق را زیاد می‌شود و تنگى نفس را شفا مى بخشد. داراى ویتامین ث فراوان است ، ولى مقدار این ویتامینش نسبت تره‌ى معمولى کمتر است. دارای املاح آهن و کلسیم و منیزیم اما کمتر از تره‌ی معمولیست.
تره‌فرنگی داراى انواع خاردار نیز هست و به انواع خاردار آن در آمل «دوته» ، در رامیان«تموش» و در تنکابن «بورنیگان» و در آستارا «الش» و«ولش» و «جولوش» ، در لاهیجان «هندل»، در ارسباران «کره تیق» ، در طوالش «بورجن» ، در رودسر «تمیشه بور» ، و در رامسر «تمشک» ، در بجنورد «دولانا»، در مازندران «تمش» و در کردستان «تورک» نامند.
میوه تره فرنگی مثل چیالک سرشار از ویتامین‌هاى ث ، قند، توت، جوهر لیمو و ترشى سیب است و به همین جهت طعم ترش مطبوعى دارد و به علت داشتن املاح زیاد، خون را قلیایى کرده و ترشى آن را از بین مى‌برد.
میوه تره فرنگی بسیار خنک و ضد رطوبات بدن است و راه ورود میکروب‌ها را به عروق مى‌بندد و از خون‌ریزى و فساد خون جلوگیرى کرده و رقت خون را درمان مى‌کند.
ملین و اشتهاآور بوده و ادرار را زیاد مى‌کند. کاهش دهنده و پاک کننده‌ی صفرا از امعاء است . بهترین درمان روماتیسم و تصلب شرائین است ، براى کسانى که از درد معده رنج مى‌برند، میوه‌ى خوبى است و از تحریکات جلدى جلوگیرى مى کند.
قندش براى مبتلایان به مرض قند مفید و مداوا است. خوردن آن تنفس را آسان و تنگ نفس را درمان مى‌کند.
شربت تره‌فرنگی براى مبتلایان به تب و آبله مرغان و سرخک بسیار مفید است . غرغره‌ی جوشانده‌ی من براى درمان دردگلو و آنژین سود فراوان دارد.
سکنجبین میوه تره‌فرنگی خنک کننده بوده و براى رفع یرقان و التهاب صفرا و کبد سودبخش است . میوه آن مقوى احشاء رحم است ، ضماد برگ آن جهت زخم‌هاى سرد و برآمدگى چشم از حدقه مفید است، عصاره‌ی برگ و ساقه‌ی تره‌فرنگی که تازه چیده و کوبیده و با کمى صمغ مخلوط شده باشد، جهت امراض چشم مخصوصا جوش پلک و ریزش اشک و ناخنه و ورم پلک چشم مفید است. جویدن برگ تره‌فرنگی جهت ورم لثه و رفع بى‌حسى آن سودمند است. جوش‌هاى دهان را از بین مى‌برد و بوى بد دهان را برطرف مى‌کند.
نوشیدن آب برگ و ساقه‌ی آن که تازه باشد با کمى صمغ عربى جهت تقویت معده و خون‌ریزى معدى و بند آمدن اسهال و معالجه‌ی بواسیر نافع است. در طب سنتى ایران نوشته‌اند که اگر زنى هنگام قاعدگی جوشانده‌ی برگ و میوه تمشک(تره فرنگی) بنوشد در آن ماه از آبستن شدن معاف خواهد بود.
گل‌های گیاه تره‌رنگی نیز اسهال را بند مى آورد و ضماد برگ آن بر روى دکمه بواسیر خونى نافع است . میوه‌ى تره‌فرنگی قابض‌ترین اعضاى آن است، نوشیدن جوشانده‌ى ریشه‌ی من علاوه بر بند آمدن اسهال، سنگ کلیه و مثانه را خرد مى‌کند. ضماد برگ آن ورم‌ها را فرو مى‌نشاند و کورک و دمل را باز مى‌کند. همچنین مانع زیادشدن زخم‌هاى خوره اى است.
مالیدن عصاره‌ی میوه‌ى تره‌فرنگی جهت زخم‌هاى آبدار و چرکى نافع بوده، آنها را خشک مى‌کند و گل آن نیز همین خاصیت را دارد.
ضماد برگ و ساقه‌هاى نازک آن جهت درد بیخ ران و کوفتگى پا که در اثر ورزش و راه‌پیمایى عارض شود نافع است. پخته‌ی برگ و میوه من مو را سیاه مى‌کند و خضاب خوبى است و مداومت در استفاده از آن، مانع سفید شدن موست و این خاصیت به علت داشتن فلز منگنز است که در آن زیاد بوده و عامل سیاهى موى بدن انسان است.
میوه‌ی من پادزهر سموم حیوانى است و مخصوصا ضد سم مارماهى شاخ‌دار است . مقدار خوراک عصاره و گل تره‌فرنگی ۹ مثقال است.
برگرفته از سایت مجله نیک و نو
بیشتر بخوانید
