خرزهره؛ سمی ولی درمانگر
نام‌ها:
نام فارسی: خرزهره
نام علمی: Oleander
نام انگلیسی:Apocynaceae
نام سنتی: دفلی، سم الحمار
نام‌های دیگر:
Rose Laurel
معرفی:
گل و میوه: جام گل به قطر ۴ تا ۷ میلی‌متر، اغلب صورتی تا قرمز و گاه سفید و پوشیده از غده می‌باشد. لوله جام حدود ۲ سانتی‌متر و لوب‌های آن نیز حدود ۲ سانتی‌متر طول دارند. میوه برگه‌های به طول ۸ تا ۱۶ و عرض ۰/۵ تا ۱ سانتی‌متر، برافراشته و قهوه‌ای مایل به قرمز می‌باشد.
برگ‌ها، ساقه و ریشه: درخت یا درختچه‌ای همیشه سبز، دارای تنه‌ای به ارتفاع تا ۴ متر و برگ‌های خطی – سرنیزه‌ای، چرمی، سبز تیره و براق با لبه‌هایی تیز و سطح زیرین روشن‌تر می‌باشد.
طبع:
خشک در درجه دوم و گرم در درجه سوم.
رویشگاه:
خرزهره در مناطق مدیترانه‌ای و بخش‌هایی از آسیا به صورت خودرو یا کاشته شده یافت گردیده، در اروپا کاشته می‌شود.
پراکنش در ایران: کرمانشاه (قلعه دستگرد)، ایلام (بین مهران و ایلام)، لرستان (۶۷ کیلومتری شمال اندیمشک)، خراسان (بین گل و گردنه چول، شیروان)، سیستان (سیستان) و در سایر نقاط به صورت کاشته شده یافت می‌گردد.
فرآورده‌ها:
برگ‌هایی که اندکی قبل از موسم گلدهی جمع‌آوری و در سایه خشک گردیده‌اند.
بخش‌های دارویی:
برگ.
موارد مصرف و اثرات درمانی خرزهره
در طب سنتی از برگ گیاه خرزهره جهت درمان بیماری‌ها و اختلالات عملکرد قلب و بیماری‌های پوستی استفاده می‌شود.
گیاه مزبور در گذشته به صورت خوراکی برای درمان بی‌کفایتی عضله قلب، پرفشاری‌های غیر جبرانی خون و نارسایی قلب استفاده می‌گردید.
در درمان جرب، اختلالات چشم (تنها از شیره برگ‌ها استفاده می‌شود) و بواسیر بکار برده می‌شود.
استعمال موضعی جوشانده آن در درمان خارش، جرب و پوسته اندازی پوست مفید می‌باشد.
مالیدن عصاره روغنی این گیاه در درمان آبله دام‌ها مفید می‌باشد بدان شرط که درمان در اوایل ابتلا به بیماری صورت گیرد.
پاشیدن جوشانده گیاه در خانه موجب از بین رفتن کک و موریانه می‌گردد.
قرار دادن برگ گیاه بر روی آماس‌های سفت و مرطوب بسیار سودمند است.
ضماد آن نیز در تسکین درد پشت و ریه مؤثر می‌باشد.
موارد منع مصرف:
در صورت مصرف بیش از حد عوارضی شامل تهوع، استفراغ، اسهال، سردرد، گیجی و آریتمی قلبی وجود دارد.
منبع:
کتاب مرجع گیاهان داروئی (جلد اول)
تألیف و ترجمه دکتر احمد امامی، دکتر شیرین فصیحی و دکتر ایرج مهرگان
برگرفته از سایت مفید طب
بیشتر بخوانید
