فواید گیاه دارویی شب بوی زرد
نامها:
نام فارسی: شب بوی زرد – خیری
نام علمی: Wallflower
نام انگلیسی: Brassicaceae
نامهای دیگر:
Wallstock – Gillofer, Keiri, Handflower, Giroflier, Gillyflower, Beeflower
معرفی:
گل و میوه: گلها زرد طلایی تا زرد نارنجی بوده، در خوشههای متراکم واقع در انتهای ساقههای افراشته و کرکدار به طول ۱۰ تا ۱۴ سانتیمتر قرار دارند. کاسبرگها به طول ۹ تا ۱۱ میلیمتر، خطی – سرنیزهای و دارای حاشیه غشایی هستند. لوبهای کلاله به عقب برگشتهاند. میوه، خورجینی فاقد منقار و دارای رگههای مشخص میباشد. دانهها به طول حدود ۳ میلیمتر، مستطیلی، در یک ردیف، دارای بال باریک بوده، رنگ قهوهای روشن دارند.
برگها، ساقه و ریشه: گیاهی به ارتفاع ۳۰ تا ۷۰ سانتیمتر میباشد. ساقهها در قاعده چوبی و دارای کرکهای خوابیده خاکستری و نیز برگهای ضخیم در بالا هستند. برگها، سرنیزهای، دارای نوک تیز کوتاه و رأس برگشته، حاشیه کامل و کرکدار میباشند.
شب بوی زرد دارای بوی معطر میباشد.
این گیاه جهت مصارف خوراکی به صورت قطره، دم کرده و همچنین در برخی فرآوردههای ترکیبی وجود دارد.
رویشگاه:
منشاء شب بوی زرد احتمالاً نواحی شرق مدیترانه بوده، ولی امروزه در اروپا، شمال آفریقا، غرب آسیا، ژاپن و زلاندنو کاشته میشود.
پراکنش در ایران: در نقاطی از ایران به صورت کاشته شده وجود دارد.
فرآوردهها:
امروزه شب بوی خیری از مزارع تجاری استحصال میشود.
برای تهیه دمکرده ۲ تا ۳ گرم از گلهای شب بوی زرد را با ۱۰۰ میلی لیتر آب مخلوط میکنند.
بخشهای دارویی:
گلهای خشک شده، دانههای رسیده و خشک شده، بخشهای هوایی گیاه که باید قبل از گلدهی جمع آوری گردند.
موارد مصرف و اثرات درمانی شب بوی زرد
در گذشته از دانههای این گیاه برای درمان نارسایی قلبی، به عنوان مسهل و جهت تقویت قاعدگی استفاده میگردید.
در طب هومئوپاتی از این گیاه برای درمان دندان درد استفاده میشود.
منابع:
کتاب مرجع گیاهان دارویی (جلد اول)
تألیف و ترجمه دکتر احمد امامی، دکتر شیرین فصیحی و دکتر ایرج مهرگان