بامیه از آنچه فکر میکنید بیشتر خاصیت دارد
امروزه به منظور جلوگیری از مشکلات گوارشی ناشی از غذاهای فانتزی، پروتیینی خالص، بدون فیبر و عدم رعایت بهداشت سیستم گوارشی، نقش بعضی از محصولات گیاهی و طبیعی به عنوان یک مادهی غذایی قابل هضم و ارزشمند، مورد توجه قرار گرفته است. یکی از این گیاهان مفید و سودمند، بامیه است. اهمیت این گیاه به سبب کاربردهای وسیع آن و تاثیری که در تناوب زراعی دارد، انکار ناپذیر است. بامیه مزایا، خواص و ویژگیهای منحصر به فرد و بینظیری در حفظ سلامتی افراد دارد. یکی از مهمترین خواص غذایی این سبزی، کمک فوقالعادهای است که به دفع مواد زاید در سیستم گوارشی میکند و آن هم به دلیل وجود مادهی لزجی است که در بافت بامیه وجود دارد. این گیاه در نواحی مختلف میروید و میوهی آن که مصرف غذایی دارد به تنهایی، با گوشت یا به شکل خورش مصرف میشود.
نخستين گياهشناسى كه دربارهی بامیه مطالعاتی انجام داد، ابوالعباس اشبيلى بود و پس از او، يكى از شاگردانش به نام ابن بيطار تحقيقات او را دنبال كرد. زادگاه اوليهى این سبزی را به کشور باستانی مصر نسبت داد.
گیاهشناسی
بامیه گیاهی چند ساله، به ارتفاع ۲ تا ۳ متر، دارای برگهای سبز و پوششی کرکی است که باعث خارش میشود. گلهای آن سفید یا زرد رنگ و میوهی آن سبز، چسبناک، شیرین و بوتهی آن عطرآگین است.
محل اصلی رویش بامیه، آفریقاست و در کشور ما هم در استانهای بوشهر، خوزستان، سیستان و تقریبا تمام مناطق گرمسیری کشت میشود.
ترکیبات غذایی
بامیه سرشار از اسید فولیک، ویتامینهایA وC است. همچنین منبع خوبی از ویتامینهای گروه B، منیزیم، پتاسیم، آب، پروتیین، قند، هیدرات کربن، کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، تیامین، نیاسین و فیبر غذایی بهشمار میرود.
خواصتغذیهای بامیه
بامیه در گروه سبزیجات قرار دارد و مانند سایر سیزیجات دارای کالری کمی است؛ بنابراین افرادی که تمایل به کاهش یا حفظ وزن دارند میتوانند بامیه را بهعنوان بخشی از رژیم غذایی روزانهی خود قرار دهند. این سبزی دارای فیبر بالایی بوده که بیشتر آن از نوع فیبرهای محلول پکتین و موسیلاژ است. فیبرهای محلول موجود در آن، بخش عمدهی فواید درمانی بامیه را به خود اختصاص دادهاند. حالت لزجی بامیه نیز به دلیل وجود موسیلاژ است.
طبیعت بامیه
بامیه از دیدگاه طب سنتی، سرد و تر است. بنابراین افرادی که دارای طبع سرد هستند بهتر است بامیه را همراه مواد غذایی با طبع گرم مانند سیر یا ادویهجاتی همچون دارچین، زنجبیل و… استفاده کنند.
نسخههای درمانی بامیه
– فیبر موجود در بامیه با کاهش سرعت جذب قند، به حفظ قند خون کمک کرده؛ به این ترتیب برای افراد مبتلا به دیابت مفید است.
– موسیلاژ (یک نوع فیبر) موجود در بامیه، به کلسترول غذا متصل شده، جذب آن را کاهش داده و باعث دفع سموم از بدن میشود. اثر بامیه در کاهش کلسترول خون، یکی از خصوصیات بسیار مفید این سبزی است زیرا مثل داروهای کاهندهی کلسترول، اثرات جانبی ندارد.
– فیبر موجود در بامیه با جذب آب کافی، از بروز یبوست جلوگیری کرده و ابتلا به بیماریهایی چون بواسیر و دیورتیکولیت (التهاب کیسههای گرد فتق مانند در دیوارهی مخاط روده بزرگ است که در اثر تجمع باکتریها و سایر محرکهای داخل دیورتیکولها ایجاد میشود) را به شدت کاهش میدهد. معمولا برای افزایش حجم مدفوع و رفع یبوست، مصرف سبوس گندم توصیه میشود که امکان دارد دیوارهی روده را حساس کند؛ ولی موسیلاژ موجود در بامیه، روده را نرم کرده و خروج مدفوع را آسان میسازد.
– اسید فولیک باعث کاهش هموسیستین خون میشود؛ این ماده، رگهای خونی را مسدود میکند. بامیه به علت دارا بودن مواد مغذی و نیز فیبرهای محلول و املاح، باعث پیشگیری از بیماریهای قلبی میشود.
– پودر تخم بامیه، قلب را تحریک کرده و خاصیت ضد اسپاسم دارد.
خواص بامیه از نظر طب سنتی
– لعاب بامیه برای کسانی که زخم اثنیعشر یا ورم روده دارند بسیار مفید است.
– مدر بوده و برای کسانی که هنگام ادرار، احساس درد میکنند مفید است.
– ضماد آن، التیام دهندهی زخم است.
– میوهی بامیه مقوی باه است.
– جوشاندهی بامیه، سنگ مثانه را دفع میکند.
– جوشاندهی گل بامیه، ضدسوداست.
– دمکردهی تخم بامیه، ضدتشنج است.
– مصرف بامیه به پوست لطافت میبخشد.
– به کسانی که دچار کمخونی هستند توصیه میشود حتما بامیه مصرف کنند، چون بامیه دارای لعاب غنی از مواد اصلی خون است.
– در برگ و ساقهی بامیه، مقدار زیادی ید وجود دارد در نتیجه برای بیماران گواتر مفید است.
– بهدلیل وجود ویتامین B1 در بامیه، داروی مفیدی برای نیرو بخشیدن به عضلات ضعیف و اعصاب قابل تحریک، بهشمار میرود.
– کسانی که دارای چربی خون هستند، باید بامیه را در برنامهی غذای خود بگنجانند.
– بامیه فساد خون، بلغم، صفرا و سودا را رفع میکند.
– به علت داشتن مادهی ضدعفونی کننده، کرم معده و کرمک را از بین میبرد.
– برای درمان تبهای کهنه، مفید است.
– بامیه بهدلیل وجود منگنز و کبالت، تنظیم کنندهی ترشح غدد داخلی است.
– جوشاندهی بامیه، تقویت کننده و نرم کنندهی پوست است.
– برای تسهیل زایمان، به زن باردار قبل از زایمان بامیه میدهند.
– خوردن بامیه زخم معده را درمان میکند.
– استفاده از بامیه مفاصل را نرم و از رماتیسم و آرتروز جلوگیری میکند.
مضرات بامیه
– بامیه به هیچوجه مضر نیست ولی به اشخاصی که سرد مزاج هستند، توصیه نمیشود و اگر این اشخاص بخواهند بامیه بخورند بهتر است که آن را با ادویهی گرم مانند دارچین یا زنجبیل میل کنند.
– بامیه را باید در ظروف چینی یا شیشهای پخت زیرا پختن آن در ظروف مسی و آهنی باعث تغیییر رنگ آن میشود.
برگرفته از سایت مجله نیک و نو