درمان خارپاشنه به شیوه‌ی طب سنتی
حامد روزبهانی
محقق و پژوهشگر طب سنتی
برخی از بیماریها خیلی شناخته شده نیستند، بنابراین اگر نشانه‌های آن را در خود ببینید شاید متوجه نشوید که بیمار شده‌اید و ساده از آن بگذرید. در نتیجه بیماری درمان نمی شود یا بدتر از آن، پیشرفت می‌کند و حادتر می‌شود. خارپاشنه یکی از این بیماری‌هاست که باید از آن بیشتر بدانید.
خارپاشنه چیست؟
خارپاشنه یك زائده‌‌ی استخوانی است که در پاشنهی پا به وجود می‌آید و باعث درد و مشكل در راه رفتن می‌شود. این بیماری علامت خاصی ندارد اما درد درکف پاشنهی پا به شکل خود به خودی یا در اثر فشار آوردن می‌تواند شما را آگاه کند که گرفتار این مشکل شده‌اید. به غیر از تغییر طبع، استرس، آسیب به بافت پاشنهی پا كه منجر به التهاب و استخوانی شدن رباط‌های كف پا می‌شود، دویدن، ایستادن به مدت طولانی، چاقی و راه رفتن زیاد نیز در ایجاد خارپاشنه موثرند.
خارپاشنه از نگاه طب سنتی
خارپاشنه، نتیجه‌ی حضور اخلاط بلغمی و سوداوی در کف پا به خصوص پاشنهی پاست. درحقیقت حضور نزله‌ی سوداوی و بلغمی در پایین تنه به خصوص در سمت راست، باعث می‌شود خون کثیف به حدی قوی عمل کند که در کنار استخوان و پوست، هم‌زیست شده و به دیواره‌ي پاشنهی پا بچسبد. طبق یک قانون، معمولا هر دردی که در شب و با استراحت بیشتر شود و با فعالیت، گرم‌کردن و مانند آن کمتر شود، درد و بیماری سرد است و راه درمان آن، استفاده از گرماست. درمان خارپاشنه در طب سنتی نیز بر اساس همین اصل استوار است.
دلیل بروز خارپاشنه
برای درمان هر بیماری باید اول دلیل آن را دانست. یکی از دلایل اصلی درد پاشنهی پا به خصوص اگر از نوعی است که اول صبح بیشتر است و به مرور کاهش پیدا می‌کند، عادات بدغذایی است که مهم‌ترین آن‌ها دیر شام خوردن و دیر خوابیدن (البته با فاصله‌ی کم از غذا) است. مدتی این نکته‌ی مهم را رعایت و تاثیر آن را بر درد پاشنه بررسی کنید؛ یعنی ساعت هفت شب شام بخورید و ساعت ده بخوابید.
دیر غذا خوردن و خوابیدن روی غذا، منجر به بد هضمی و تولید مواد نامناسب در بدن می‌شود که در قسمت‌های مختلف از جمله پاشنه‌ها تجمع می‌کنند و حتی می‌توانند به تدریج در بعضی افراد باعث ایجاد خارپاشنه شوند.
راه‌های درمان خارپاشنه
ماساژ
یکی از بهترین راه‌ها برای درمان خارپاشنه‌ی پا و درمان درد کف پا، ماساژ اطراف تاندون آشیل با یک روغن گرم (زیتون، سیاه‌دانه، کنجد، هسته‌ی قیسی، نارگیل، شترمرغ، کوهان شتر و…) است.
اگر درد و ورم زیاد است، شب‌ها یک لایه دنبه‌ی گوسفند را روی پاشنه گذاشته و ببندید. بهتر است ماساژ، شب‌ها قبل از خواب انجام شود و تا جذب کامل روغن به پوست ادامه پیدا کند. اضافه کردن کمی فلفل، دارچین یا زنجبیل به روغن و کشیدن یک پلاستیک فریزر روی محل ماساژ، اثر درمانی را بیشتر می‌کند. معمولا کاهش درد از همان روز اول مشخص است و کم‌کم بیشتر می‌شود. در بیشتر موارد تداوم روغن‌مالی، به تنهایی بیماری را درمان می‌کند.
گرم نگه‌داشتن موضعی
به جای استفاده از پدهای معمول، تکه‌های پشم در کفش خود و زیر پاشنهی پای‌تان قرار دهید و تاثیر مثبت آن را ببینید. پوشیدن جوراب پشمی، استفاده از کرسی در فصل سرما و ایستادن روی آجر داغ هم راه‌های مناسبی برای درمان این ناراحتی هستند.
حجامت یا زالو انداختن
حجامت و زالو انداختن با کاهش سریع التهاب در پاشنه، باعث از بین رفتن بیماری می‌شوند. بیشتر مواقع، یک‌بار زالو انداختن یا حجامت کافی است، اما در صورت ضرورت باید تکرار شود. محل انجام حجامت یا زالواندازی می‌تواند دو طرف تاندون آشیل (به‌ویژه سمت داخل پا) باشد.
به یاد داشته باشید اگر پاک‌سازی قبلی انجام نشده باشد، ممکن است بیماری پس از مدت کوتاهی دوباره عود کند.
پرهیز از مصرف غذاهای سرد
خارپاشنه‌ی پا بیماری سردی است، بنابراین اگر بیمار از غذاهای گرم استفاده کند، بیماری زودتر درمان می‌شود. برای مثال، تداوم در مصرف سیر، درد خارپاشنه را بهبود خواهد داد. بنابر همین نکته، مصرف غذاهای سرد از جمله لبنیات برای بیمار مضر است. از آبزن بومادران یا اسطوخدوس هم می‌توانید استفاده کنید. می‌توانید پاها را داخل جوشانده‌ی این گیاهان قرار دهید.
استفاده از کلسیم‌های طبیعی
خارپاشنه، حاصل رسوب غیرطبیعی کلسیم در استخوان پاشنه است و انتظار می‌رود مصرف غذاهای حاوی کلسیم، بیماری را تشدید کند اما به شکل جالبی، مصرف خوراکی کلسیم‌های طبیعی، شدت بیماری را کم و آن را به‌تدریج درمان می‌کند.
استفاده از کفش مناسب
نکته‌ی مهم دیگر برای کاهش درد این است که باید دمپایی‌های رو فرشی و کفش‌هایی به پا کنید که کاملا به پا چسبیده باشند و هنگام گام برداشتن از پا جدا نشوند زیرا ضربه خوردن به پا باعث تشدید التهاب و جذب مواد بیشتر به آن ناحیه می‌شود.
رفع یبوست
وجود یبوست باعث تشدید علایم این ناراحتی می‌شود؛ بنابراین باید نسبت به رفع آن به شکل صحیح اقدام کرد.
در صورت عدم بهبودی به یک پزشک مراجعه کنید. البته مصرف مواد غذایی که از ایجاد یبوست جلوگیری می‌کنند نیز کمک‌کننده است.
توصیه‌های مفید
– از انجام فعالیت‌هایی كه در زمان ابتلا به این بیماری باعث وارد آمدن فشار مداوم به پا می‌شوند، خودداری كنید.
– كفشی بپوشید كه در قسمت پاشنه، یك بالشتك پلاستیكی یا نمدی داشته باشد.
– یك كفی مناسب در كفش خود بگذارید تا فشار روی پاشنه كم شود.
– از وسیله‌‌ی مناسب حفظ قوس كف پا یا قالب مناسب كف پای‌تان استفاده كنید.
– در مواردی كه درد حاد است، روی ناحیه دردناك، سه بار در روز به مدت ۱۰ دقیقه كمپرس سرد یا كیسه یخ بگذارید.
برگرفته از سایت مجله نیک ونو
بیشتر بخوانید
