بررسی خواص دارویی و درمانی کدوحلوایی و میزان کالری آن برای استفاده در غذا

کم‌کم پاییز دل‌انگیز با انواع میوه‌ها و سبزیجات مخصوص خود از راه می‌رسد و سفره ایرانی را مزین می‌کند.
یکی از صیفی‌جاتی که در فصل پاییز سروکله‌اش پیدا می‌شود کدو حلوایی است که به آن کدو تنبل هم می‌گویند. نمی‌دانم چرا این نام را بر او گذاشته‌اند، شاید چون هیکلی سنگین دارد و روی زمین رشد می‌کند و نمی‌تواند خود را کمی از زمین جدا کند. اما این صیفی نارنجی خوشمزه تنبل دارای خواص زیادی است که شاید خیلی از ما آن را ندانیم. این هفته به خواص، میزان کالری و غذاهایی که می‌توان با کدو حلوایی تهیه کرد، می‌پردازیم.

خواص درمانی

اول برویم سراغ تخمه کدو که خوشمزه‌تر و پرطرفدارتر است. اولین خاصیت تخمه کدو این است که حاوی ویتامین a، آهن‌، منیزیم‌، پتاسیم‌ و اسیدهای‌ چرب‌ و در نتیجه ضد پروستات است. شاید به همین دلیل آقایان بیشتر دوستش دارند.

مواد موجود در تخمه کدو از بزرگی پروستات جلوگیری می‌کند و خواص ضدسرطانی دارد. مواد غذایی نارنجی مانند کدو و هویج چون حاوی کاروتنوئید هستند، از رشد سلول‌های سرطانی پیشگیری می‌کند.

کدو حلوایی به مقدار زیاد لوتئین و زآگزانتین دارد و به همین دلیل از ضعف چشم و پیرچشمی، آب مروارید و تخریب شبکیه جلوگیری می‌کند. البته به‌دلیل وجود میزان قابل‌ توجهی قند، بیماران دیابتی در مصرف آن نباید افراط کنند.

کدو حلوایی آبپز به سلامت ریه‌ها کمک می‌کند، در طب سنتی مصرف آن را هنگام سرماخوردگی و ذات‌الریه توصیه می‌کردند و به‌خاطر ماده بتاکاروتن سیگاری‌ها برای تقویت سیستم ایمنی و سلامت ریه باید از این ماده خوراکی پرخاصیت بهره بگیرند.

افزون بر این کدو حلوایی موجب تقویت سلول‌های مغز شده و ضدآلزایمر است.

طبیعتی سرد دارد و برای شفافیت پوست مفید است.

این صیفی نارنجی رنگ سرشار از ویتامین «‌a»، آهن، روی، بتاکاروتن و سلنیوم است و چون زود پخته می‌شود و هضم آن راحت است، برای کودکان و سالمندان دسر خوشمزه‌ای است.

میزان کالری

کدو حلوایی کالری کمی دارد، به همین دلیل برای افراد چاق که نیاز به مصرف روزانه فیبر دارند، خوراکی مناسبی است. در هر ۱۰۰ گرم کدو حلوایی ۲۵ کیلوکالری انرژی نهفته است.

به همین دلیل متخصصان تغذیه می‌گویند هر‌کس کدو حلوایی مصرف کند، چاق نخواهد شد.

روش مصرف در غذاها

کدو حلوایی را بیشتر آبپز می‌کنند و وقتی آب آن کاملا بخار شد، مصرف می‌کنند. در گذشته کدو حلوایی پخته شده پای ثابت سفره‌های شب یلدا بود.

در بسیاری از کشورها از کدو در پخت انواع نان‌های حجیم استفاده می‌کنند.

تخمه کدو را می‌توان در انواع نان‌ها، شیرینی‌ها و کیک‌ها استفاده کرد و از طعم و خواص فوق‌العاده آن بهره‌مند شد.

از روغن تخم کدو هم می‌توان در سالادها به جای روغن زیتون استفاده کرد،‌ هم ارزان‌تر است و هم پرخاصیت.

از پوره کدو حلوایی یا خرد و نگینی شده آن می‌توان در انواع خورش‌ها و سوپ‌ها استفاده کرد. می‌توان تکه‌های کدو را پوست گرفت و برای ته‌دیگ برنج استفاده کرد، بسیار لذیذ و خوشمزه می‌شود.

دستور پخت چند غذا با کدو حلوایی: 

فسنجان با کدو حلوایی (برای چهار نفر)

خورش فسنجان از غذاهای مجلسی و خوشمزه ایرانی است، ولی چون مغز گردو گران است بسیاری از خانواده‌‌ها از پخت این خورش صرفنظر می‌کنند، اما می‌توان با استفاده از کدو حلوایی هم خورش خوشمزه‌ای تهیه کرد و هم به‌دلیل طبیعت سرد و خنک کدو، از گرمی آن کاست و خورشی معتدل پخت و از خواص آن بهره‌مند شد.

مواد لازم: مغز گردوی چرخ کرده: ۵۰۰ گرم‌، روغن: به میزان لازم، کدو حلوایی: ۵۰۰گرم، نمک، فلفل و زردچوبه: به میزان لازم، پیاز: یک عدد متوسط، رب انار: ۲ قاشق غذاخوری ، مرغ یا گوشت قلقلی شده: ۴۰۰ گرم

طرز تهیه: ابتدا پیاز را‌ خرد و سرخ کنید تا کاملا طلایی شود. گردو را که از قبل سه بار چرخ کرده‌اید به پیاز اضافه کنید و مرتب هم بزنید تا تفت بخورد. کدوی پوست کنده و رنده شده را به خورش اضافه کنید و تفت دهید . سپس به مواد آب بیفزایید و روی شعله ملایم گذاشته مرتب به هم بزنید. هر نیم ساعت یک بار تکه‌ای یخ در خورش بیندازید تا خوب به روغن بیفتد.

وقتی خورش جا افتاد رب انار و ادویه‌‌ها را اضافه کنید و بگذارید خورش بجوشد. در آخر تکه‌های مرغ یا گوشت قلقلی شده را اضافه کنید و زیر خورش را آنقدر کم کنید تا خورش جا بیفتد. اگر خورش را ترش‌تر دوست دارید، آن را بچشید و کمی رب انار اضافه کنید اگر هم شیرین‌ دوست داشتید، یک قاشق غذاخوری شکر به آن اضافه نمایید و همراه پلوی زعفرانی میل کنید.

کیک کدو حلوایی

مواد لازم: آرد: ۲پیمانه، شکر: ۵/۱ پیمانه، تخم‌مرغ: ۴ عدد، بیکینگ‌پودر: ۲ قاشق چایخوری، نمک: کمی، دارچین: ۲ قاشق چایخوری، روغن مایع: ۱۰۰ گرم، کدو حلوایی: ۴۰۰ گرم

روش تهیه: کدو حلوایی را پوست کنده و به قطعات کوچک‌تر تقسیم کنید، سپس با مقداری آب بپزید و بعد ازخشک شد‌ن آب، آن را له کنید.

فر را با حرارت ۳۵۰ درجه فارنهایت (۱۷۷ درجه سانتی‌گراد) روشن کنید تا گرم شود. آرد، گردو، هل، دارچین، بیکینگ‌پودر و نمک را باهم مخلوط کنید.

تخم‌مرغ‌ها را درون ظرف شکسته و با سرعت بالای همزن به ‌مدت ۵ دقیقه خوب بزنید. روغن و شکر را با هم مخلوط و به تخم‌مرغ زده شده اضافه کرده و بعد کدو را به آن اضافه کنید.دارچین،
بیکینگ پودر، نمک را باهم مخلوط کنید. توجه داشته باشید آرد را سه بار الک کنید که پف کیک زیاد شود مخلوط تخم‌مرغ و کدو حلوایی را در آرد بریزید و به آرامی و به شکل دورانی هم بزنید تا همه مواد با یکدیگر مخلوط شود. مایه را درون قالب بریزید. (اگر قالب شما تفلون نیست، قالب را از قبل کمی چرب کرده و آرد بپاشید ‌یا کاغذ روغنی بیندازید.)قلب کیک را به مدت ۴۵ د‌قیقه در فر از قبل گرم شده بگذارید و بعد از آماده شدن به مدت ۲ ساعت به آن زمان بدهید تا خنک شده و از قالب جدا شود.

خورش‌کدو حلوایی

مواد لازم: مرغ:۴ تکه دلخواه، آلو:
۱۰۰ گرم، کدو حلوایی تکه شده پخته:۲۰۰ گرم،
رب گوجه‌فرنگی: ۳ قاشق سوپ‌خوری، روغن: ۴ قاشق سوپ‌خوری، پیاز: ۲ عدد متوسط، دارچین، نمک و فلفل سیاه: به میزان لازم

روش تهیه: یک عدد پیاز را همراه تکه‌های مرغ، یک عدد هویج متوسط، سه ساقه کرفس و با دو پیمانه آب در قابلمه روی حرارت بگذارید تا کاملا مرغ بپزد. سپس آن را از آب مرغ خارج کرده و آب مرغ را صاف کنید و کنار بگذارید.

پیاز دیگر را نگینی کرده و با روغن تفت دهید. سپس کمی زردچوبه به آن بیفزایید و یک دقیقه دیگر نیز به تفت دادن ادامه دهید. ‌ رب را همراه ادویه‌ها اضافه کنید و یک دقیقه تفت دهید تا بوی خامی آن برود. سپس مرغ را افزوده و کمی تفت دهید.

در نهایت آب‌ مرغ را کنار گذاشته و آلو را بیفزایید و بگذارید تا خورش برای ۳۰ دقیقه جا بیفتد. تکه‌های پخته کدو حلوایی را روی خورش گذاشته و بدون هم‌ زدن بگذارید تا ۱۰ دقیقه با خورش جوش خورده و طعم بگیرد. سپس آن را خاموش کنید.

هنگام سرو، تکه‌های کدو را کنار گذاشته و پس از کشیدن خورش در ظرف مورد نظر تکه‌های کدو را درآن قرار داده و با نان یا برنج میل کنید.

توجه داشته باشید این خورش باید تنگ آب باشد.

سوپ سرد‌کدو حلوایی                  

مواد لازم: کره: ۲ قاشق سوپ‌خوری، آب مرغ: یک پیمانه، شکر قهوه‌ای: یک قاشق سوپ‌خوری، پوره کدو: ۳۰۰ گرم، دارچین: یک‌چهارم قاشق چایخوری، نمک: یک قاشق چایخوری، نان تست:
۴ برش، دارچین، زنجبیل، فلفل سیاه: به میزان لازم

پیاز: ۲ عدد، خامه: یک پیمانه

روش تهیه: پیاز را به‌صورت نگینی خرد کرده و آن را با کره تفت داده تا پیازها نرم شوند. آب مرغ و پوره کدو را بیفزایید و اجازه دهید مواد به همراه ادویه‌ها برای ۳۰ دقیقه با حرارت بسیار ملایم جوش بخورد، سپس آن را از روی حرارت بردارید و بگذارید کمی ولرم رو به سرد شود، حالا خامه را بیفزایید. این سوپ را سرد و با نان تست میل کنید.

برگرفته از سایت مجله نیک و نو