فواید بادمجان

نام فارسی: بادمجان

نام انگلیسی: Eggplant

نام علمی: Solanum Melongena

نام سنتی: بادنجان

معرفی بادمجان:

این گیاه که در زبان عربی بادنجان نامیده می‌شود، گیاهی است یک ساله و دارای ساقه نسبتاً ضخیم و پوشیده از کرک که ارتفاع ساقه آن تا ۷۰ سانتی‌متر می‌رسد. برگ‌های آن بیضی‌شکل با نوک باریک و گل‌های آن بنفش رنگ هستند. میوه این گیاه دراز و باریک و یا گرد، به رنگ‌های بنفش، سیاه، زرد و سفید دیده می‌شود.

طرز استفاده:

بادمجان‌ دارای آلکالوئیدی به نام سولانین می‌باشد که ممکن است در معده‌های ضعیف ایجاد آلرژی و مسمومیت کند. بنابراین برای طبخ بادمجان باید ابتدا این ماده را از بادمجان‌ خارج کرد. بهترین  طرز پخت آن است که خانم‌های ایرانی درست می‌کنند، یعنی بادمجان را باید پوست کَند و سپس ورقه ورقه کرد و لابه لای آن نمک پاشید تا آب زرد رنگ آن که محتوی سولانین است خارج شود، سپس آن را فشار داده و پخت.

البته بهترین راه پخت بادمجان‌ آب پز کردن و یا پختن در فر است، زیرا سرخ‌شده آن سنگین می‌باشد و برای معده‌های ضعیف مناسب نیست. در برخی منابع آمده است که اگر با روغن سرخ شود، ملین است.

طبع:

بادمجان‌ گرم و خیلی خشک است. درجه قوای آن ۲ و مصلح آن پختن با گوشت بره، روغن گاوی تازه، سرکه، زیره، گلپر، انار، نمک، پیاز و زنجبیل تازه است. مصرف بادمجان‌ با روغن‌های ملین، ملین طبع و با سرکه، قابض است.

رویشگاه:

بادمجان‌ متعلق به خانواده سیب‌زمینی است و از زمان‌های بسیار قدیم در هند کشت می‌شده است. سپس از آنجا به مناطق دیگر جهان راه یافته است. چین از قرن نهم هجری شروع به کشت و زرع آن کرد. تجار انگلیسی این گیاه را در قرن هفدهم میلادی از گینه وارد انگلستان کردند و آن را کدوی گینه‌ای می‌نامیدند.

ترکیبات شیمیایی:

همان‌طور که در جدول زیر مشاهده می‌شود بادمجان دارای ویتامین‌های A ,B و C و مواد معدنی زیادی است.

همچنین حاوی پتاسیم فراوانی می‌باشد.

در هر صد گرم بادمجان مواد زیر موجود است:

آب         ۹۲ گرم   آهن        ۰٫۷ میلی‌گرم

انرژی    ۳۰ کالری            سدیم       ۳ میلی‌گرم

پروتئین   ۱٫۳ گرم پتاسیم     ۲۲۰ میلی‌گرم

چربی     ۰٫۲ گرم منگنز     ۰٫۲ میلی‌گرم

نشاسته    ۴٫۶ گرم روی      ۰٫۳ میلی‌گرم

کلسیم      ۱۲ میلی‌گرم         مس        ۰٫۱ میلی‌گرم

۱۵ میلی‌گرم         ید          ۰٫۰۰۲ میلی‌گرم

گوگرد    ۱۵ میلی‌گرم         بتاکارون  ۰٫۰۵ واحد بین‌المللی

منیزیم     ۱۲ میلی‌گرم         ویتامین ث           ۵ میلی‌گرم

پتاسیم     ۲۲۰ میلی‌گرم       ویتامین ب۱         ۰٫۰۵ میلی‌گرم

ویتامین ب۲         ۰٫۰۵ میلی‌گرم      ویتامین ب۳         ۰٫۷  میلی‌گرم

موارد مصرف و اثرات درمانی:

امام رضا(ع) فرمودند: “بادمجان‌ در هنگام سرما، گرم و در هنگام گرما، سرد است. در همه اوقات معتدل و در هر حال خوب است.”

کم کالری است.

غذای بسیار خوبی برای کسانی است که می‌خواهند وزن کم کنند، زیرا دارای ویتامین و مواد معدنی است.

دانه بادمجان‌ ایجاد یبوست می‌کند.

جوشانده برگ‌ها و پوست سیاه بادمجان‌ درمانی برای اسهال خونی است.

بادمجان‌ را می‌توان برای از بین بردن ورم و التهاب، روی عضو ملتهب گذاشت.

ریشه بادمجان، شاخه‌های خشک شده و برگ‌های آن بند آورنده خون است. قابض بوده و می‌توان از آن برای درمان احتلام شبانه و انواع خونریزی‌ها استفاده کرد.

بادمجان‌ پادزهر خوبی برای مسمومیت‌های حاصل از خوردن قارچ سمی است.

جوشانده ریشه بادمجان‌ درمان بیماری آسم است.

آب زرد رنگی که در موقع نمک زدن و گذاشتن بادمجان‌ از آن خارج می‌شود، برای خشک کردن عرق دست و پا بهترین دارو است و اشخاصی که دست و پاهایشان مرتب عرق می‌کند باید دست و پای خود را با آن چند بار یا چند روز بشویند تا از شر این مرض آسوده شوند.

از بادمجان می‌توان به عنوان مسکن برای تسکین درد استخوان شکسته و ضرب‌خورده استفاده کرد. بدین طریق که باید بادمجان را در فر بگذاریم تا نیم‌پز شود و سپس آب آن را با فشار بگیرید. هم وزن این مقدار آب به آن شکر قهوه‌ای اضافه کنید، آن را هم بزنید و بنوشید.

بادمجان‌ دارای یک ماده ضد تشنج است که در درمان بیماری صرع اثر خوبی دارد. بنابراین اشخاصی که تشنج دارند و یا مبتلا به این بیماری می‌باشند بهتر است که از بادمجان‌ استفاده کنند.

برای بیماران مبتلا به ناراحتی کلیه، فشارخون، نقرس و مرض قند مفید است.

بادمجان‌ به علت دارا بودن آهن در رفع کم‌خونی دارویی مؤثر است.

بادمجان‌ را باید حتماً به حالت کاملا رسیده مصرف کرد، زیرا خام آن طعم تلخ دارد و در افرادی که آسم و برونشیت دارند باعث تحریک این بیماری‌ها می‌شود.

خوردن بادمجان‌ گرفتگی رگ‌ها را باز کرده و شخص را از خطر سکته قلبی محفوظ می‌دارد.

بادمجان‌ برطرف‌کننده یبوست است.

اگر بادمجان‌ را بسوزانند و خاکستر آن را با سرکه خمیر کنند و به زگیل بمالند زگیل کنده خواهد شد.

بادمجان‌ مقوی معده است.

خوشبو کننده عرق است و بوی عرق را از بین می‌برد.

بادمجان‌ اثر نرم‌کننده و مدّر دارد.

در مطالعات طب نوین اطلاعات متناقضی راجع به بادمجان وجود دارد. بعضی از مقالات بادمجان و مخصوصاً پوست آن را دارای خاصیت آنتی اکسیدان می‌دانند و برخی دیگر بیان می‌دارند که بروز استرس‌های اکسیداتیو با مصرف بادمجان افزایش می‌یابد. در مطالعه‌ای نیز مشخص شده که مصرف بادمجان در کاهش چربی خون و رسوب چربی در دیواره عروق نقشی ندارد و در پژوهش دیگری تأثیر بادمجان در کاهش دادن چربی خون بسیار کم و گذرا گزارش شده است.

موارد منع مصرف:

در افرادی که بواسیر و یا درد چشم دارند نباید استفاده شود، زیرا بیماری آنها را تشدید می‌کند، این افراد اگر می‌خواهند بادمجان بخورند بهتر است آن را با گوشت و روغن و یا سرکه بپزند و بخورند.

موجب انسداد مجاری کبد و طحال، سردرد، درد پهلو و لگن و تولید سودا شده و مصرف زیاد آن باعث تیرگی پوست، درد چشم سوداوی و بواسیر و کولیت می‌شود.

مبتلایان به قولنج پوستی باید از مصرف آن پرهیز کنند.

افراد مبتلا به آسم، سنگ صفرا و زنان باردار باید در مصرف آن احتیاط کنند.

از مصرف نارس آن به دلیل دارا بودن مواد ژلاتینی که سمی است، پرهیز کنید.

منابع:

فرهنگ داروهای گیاهی

درمان بیماری‌ها با داروهای معجزه‌گر گیاهی

تغذیه در طب ایرانی، اسلامی

طبیعت و سلامتی (غذا داروها)

برگرفته از سایت مفید طب