خواص گیاه شنبلیله
نام‌ها:
نام فارسی: شنبلیله
نام انگلیسی: Fenugreek
نام علمی: Trigonella gracum
نام سنتی: حلبه
معرفی گیاه:
گیاهی است بوته‌ای و کوتاه قد، دارای برگ‌هایی که هر کدام دارای سه برگچه هستند. گل‌های شنبلیله نسبتاً درشت و به رنگ سفید مایل به زرد می‌باشند.
پیامبر خدا(ص) فرمودند: به شنبلیله درمان بجویید، اگر امت من می‌دانستند که این گیاه برایشان چه سودهایی دارد، با آن درمان می‌کردند، هر چند همسنگ آن طلا می‌دادند.[۱]
این گیاه سبزی اصلی قورمه‌سبزی، غذای مطبوع ایرانی است و دارای مواد چرب و مواد نشاسته‌ای، مواد ازته، مواد و ماده‌ای به نام گونل لین می‌باشد. این گیاه با این همه خواص مفید دارای بوی ناپسند است. بنابراین برای استفاده از آن دانه آرد شده را با مواد معطر باید مخلوط کرد که بوی بد آن را تا اندازه‌ای برطرف کند.[۴]
طبع گیاه:
دارای طبع گرم و خشک است و مصلح آن سکنجبین، انیسون، کاسنی ، برگ اسفناج و خرفه می‌باشد. [۳][۲]
رویشگاه:
این گیاه در نواحی مختلف ایران، مصر، هند و الجزایره، ایتالیا و اسپانیا می‌روید.[۴]
فرآورده‌ها:
طرز استفاده:
برای تهیه پماد شنبلیله ۳ تا ۴ قاشق سوپخوری آرد آن را با سرکه مخلوط کرده و برای رفع التهاب‌های سطحی پوست بدن مصرف کنید. برای تقویت عمومی بدن بهتر است که دانه و گیاه آن را قبل از غذا مصرف کرد.[۴]
ترکیبات شیمیایی:
البته این گیاه دارای طعم و اسانس معطر می‌باشد. تحقیقات جدید نشان داده است که شنبلیله دارای اسید نیکوتینیک یا نیاسین که ویتامین B3 نیز نامیده می‌شود، این ویتامین عامل جلوگیری‌کننده از بیماری پلاگرا می‌باشد و همچنین اثر گشادکننده عروق را نیز دارا است.[۴]
این گیاه دارای ویتامین‌های A و D می‌باشد. املاح معدنی موجود در آن شامل فسفر، مواد آهنی، مواد چرب و قندی است.[۲][۱]
موارد مصرف و اثرات درمانی شنبلیله :
ترشح ادرار را زیاد می‌کند و در رفع ناراحتی‌های مثانه و کلیه مفید است.
برای درمان یبوست مؤثر است.[۱]
برای بهبود درد سینه مزمن، زخم‌ها و دمل‌ها و تنگ شدن مجاری تنفسی مفید است.
شوره سر را از بین می‌برد و اگر با عسل، انجیر یا خرما خورده شود مفید سرفه و برونشیت است.
برای تقویت مو و جلوگیری از ریزش آن مفید و برای کسانی که در جاهای مرطوب و کم آفتاب زندگی می‌کنند خوردن آن سودمند است.
محرک شهوت بوده و نشستن در آب پخته برگ و دانه‌های شنبلیله زایمان را آسان می‌کند.
برای درمان نقرس، کم خونی، سل، کمردرد و مسمومیت مفید است.
برای درمان شب کوری، راشیتیسم (نرمی‌استخوان) و بواسیر مفید است.
جوشانده دانه‌های آن اگر به صورت غرغره مصرف شود در درمان ورم لوزه بسیار مؤثر است.
جوشانده آن شیرافزا بوده و دانه‌های آن از بروز سکته قلبی جلوگیری می‌کند.
شنبلیله همچنین در درمان ضعف عمومی‌بدن بسیار مؤثر است.[۲]
خوردن آن با سرکه داروی زخم معده است. همچنین برای کم اشتهایی مفید است.[۲][۱]
در رفع سل استخوانی اطفال بسیار مؤثر است.
چون دارای مواد فسفر، آهن، ازته و یا ستازهای مختلف می‌باشد، تقویت کننده لوزالمعده نیز هست، بنابراین دستگاه هاضمه را به کار انداخته و لاغری‌های مفرط را از بین می‌برد.
در قدیم برای مداوای بیماری قند به کار می‌رفته است.[۴]
این گیاه به طور کلی شفادهنده بیماری‌های روحی و جسمی است و حتی اثرات مفیدی در اشخاص مبتلا به مرض قند و سل ریوی و استخوانی دارد.[۴][۲]
موارد منع مصرف:
بانوان باردار نباید آن را به مقدار زیاد مصرف کنند.
زیاده‌روی در مصرف آن سبب بروز حالت تهوع می‌شود.[۱]
زیاده‌روی در مصرف شنبلیله سبب سردرد می‌گردد.[۲]
منابع:
۱٫فرهنگ داروهای گیاهی
۲٫درمان بیماری‌ها با داروهای معجزه گر گیاهی
۳٫تغذیه در طب ایرانی، اسلامی
۴٫طبیعت و سلامتی (غذا داروها)
برگرفته از سایت مفید طب
بیشتر بخوانید
